Na zdjęciu: Walczmy z niską emisją! Walczmy ze smogiem!
Fot. Stanisław Gazda
Warsztaty antysmogowe – to pomysł miasta, co zrobić by wzrosła świadomość mieszkańców, szczególnie dzielnic najbardziej zagrożonych niską emisją. By wiedzieli, jak palić w piecu, żeby mniej szkodzić środowisku; dlaczego nie powinni spalać śmieci, czym jest smog i jak zanieczyszczone powietrze wpływa na ludzkie zdrowie.
Pani doktor, lekarz z kliniki kardiologii i chorób wewnętrznych bydgoskiego szpitala, jedna z prowadzących warsztaty, trochę postraszyła. Rocznie w Polsce z powodu zanieczyszczenia powietrza i chorób będących tego konsekwencją, umiera ponad 45 tysięcy mieszkańców.
Choroby dotknąć mogą praktycznie każdego układu organizmu. Niska emisja najgroźniejsza jest dla dzieci, które wdychają stosunkowo więcej powietrza na kilogram masy ciała niż osoby starsze oraz ludzie w podeszłym wieku. U nich, podczas wystąpienia niskiej emisji mogą narastać procesy chorobowe z racji długotrwałego narażenia przez znaczną część życia na wdychanie szkodliwych substancji.
Co prawda nie do końca rozpoznany jest wpływ niskiej emisji na płód, ale dotychczasowe obserwacje pokazały, że zanieczyszczenie powietrza powoduje problemy z zajściem w ciążę, zwolnienie wzrostu płodu, przedwczesny poród, zmniejszenie obwodu główki i masy urodzeniowej dziecka, zwiększoną śmiertelność niemowląt.
Spośród związków zanieczyszczających powietrze, za najbardziej niebezpieczny dla zdrowia uznany został pył zawieszony PM 2,5. Ze względu na bardzo małe rozmiary cząsteczki PM 2,5 nie są wydalane z układu oddechowego i kumulują się w płucach, skąd przenikają do układu krwionośnego.
Podczas występowania wysokich stężeń najbezpieczniej jest nie wychodzić na spacer, nie uprawiać sportu na zewnątrz. Jeżeli już koniecznie musimy wyjść z mieszkania, to należy założyć specjalną maseczkę przeciwpyłową.
Gdy prowadzenie zajęć warsztatowych przejęła pani edukator ekologiczny z Centrum Edukacji Ekologicznej w Myślęcinku, uczestnicy spotkania mogli się dowiedzieć, czym jest niska emisja, jak my sami przyczyniamy się do jej występowania, ale też w jaki sposób możemy ratować środowisko i siebie samych. To zatrważające, ale największy procentowy udział spośród antropogenicznych źródeł zanieczyszczeń mają domowe piece grzewcze (60%). W dalszej kolejności są: transport samochodowy (22%) oraz zakłady przemysłowe (17%).
Cóż zatem jest niską emisją? To wprowadzanie produktów spalania paliw stałych ciekłych i gazowych do atmosfery ze źródeł (emiterów) znajdujących się na wysokości nie większej niż 40 m. Powstaje więc w wyniku produkcji ciepła dla potrzeb centralnego ogrzewania i ciepłej wody w indywidualnych paleniskach domowych, w lokalnych kotłowniach oraz w transporcie samochodowym. Niska emisja nie pozostaje bez wpływu także na nasze środowisko. Konsekwencjami są: pogorszenie stanu zieleni miejskiej, niszczenie elewacji budynków, smog i kwaśne deszcze, lokalne zmiany warunków pogodowych, zakwaszenie i skażenie ciężkimi metalami wód oraz gleby.
W Polsce, spalanie 1 kg węgla w piecach przydomowych powoduje emisję od 37 g do 283 g pyłu oraz 4 do 39 g dwutlenku siarki. Ale karygodnym i na szczęście karalnym (grzywna do 5 tys. zł) zachowaniem jest spalanie śmieci w domowych piecach. Śmieci tam nie giną – one uciekają przez komin! ‘
Śmieci spalane w niskich temperaturach, a takie są w domowych piecach, skutkują niecałkowitym utlenianiem się odpadów, przez co powstaje m.in. tlenek węgla czyli czad. Ze śmieci nie da się uzyskać wiele ciepła i na domiar złego, za sprawą ich spalania w kominach osadza się mokra sadza, która zatyka przewody kominowe. Może to skutkować zatruciem czadem, a także pożarem.
Jak zatem poprawić jakość powietrza w Bydgoszczy? Warto zainwestować w sprawny piec grzewczy dobrej jakości. Od 2006 roku udzielane jest dofinansowanie na wymianę pieców/kotłów węglowych na ekologiczne urządzenia grzewcze. O wsparcie finansowe mogą ubiegać się mieszkańcy Bydgoszczy i wysokość wsparcia wynosi 100% poniesionych kosztów na zakup ekologicznego urządzenia grzewczego, jednak nie więcej niż 3 tys. zł.
Warto pomyśleć o przyłączeniu mieszkania/domu do miejskiej sieci ciepłowniczej, zadbać o termomodernizację budynków, mieszkanie wietrzyć krótko i intensywnie, ażeby je nie wyziębić, zwiększyć wydajność grzejników przez odsunięcie przedmiotów, które je zasłaniają, no i inwestować w odnawialne źródła energii…
W 2015 roku na terenie miasta Bydgoszczy została przeprowadzona inwentaryzacja źródeł niskiej emisji. W jej wyniku ustalono, że w Bydgoszczy eksploatowanych jest 23 277 szt. źródeł ogrzewania na paliwo stałe, a zużycie tych paliw kształtuje się na poziomie 63.675,80 Mg w ciągu roku. Największą emisję spalin ze spalania paliw, w tym emisję pyłu PM10, notuje się w dzielnicach: Bocianowo, Śródmieście, Wilczak, Okole, Miedzyń, Jary, Szwederowo, Osowa Góra, Czyżkówko, Górzyskowo.
