Praca: Warto znać przepisy i co się w nich zmieniło…

Dodano: 02.02.2016 | 17:22

Państwowa Inspekcja Pracy informuje...

Na zdjęciu: Przepisy się zmieniają, a ich nieznajomość nie może być usprawiedliwieniem...

Fot. archiwum

Rynek pracy jest bardzo dynamiczny, także pod względem zmian przepisów w tym obszarze funkcjonujących, dlatego poprosiliśmy Michalinę Burker – rzecznika prasowego Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy, o aktualną informację na temat zmian w prawie pracy wchodzących w życie w 2016 r.

1. Zmiany w dotyczące ograniczenia terminowych umów o pracę.

Zgodnie z nowelizacją Kodeksu pracy okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.

Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dłuższy niż 33 miesiące lub liczba zawartych umów przekroczy trzy, uważa się, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie wyżej wymienionego okresu lub od dnia zawarcia czwartej umowy na czas określony, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Powyższe limity nie będą miały zastosowania do umów o pracę zawartych na czas określony:

w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,
w przypadku, gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie – jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.

O zawarciu umowy na czas określony bez stosowania powyższych limitów, z obiektywnych przyczyn leżących po stronie pracodawcy, pracodawca będzie musiał zawiadomić właściwego Okręgowego Inspektora Pracy, w formie pisemnej lub elektronicznej wraz ze wskazaniem przyczyn zawarcia takiej umowy, w terminie pięciu dni roboczych od dnia jej zawarcia. Niedopełnienie tego obowiązku będzie stanowić wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny od 1000 zł do 30000 zł.

W przypadku ustalenia, że zawarcie umowy na czas określony nastąpiło z naruszeniem obowiązujących przepisów inspektor pracy będzie mógł wnieść do sądu powództwo o ustalenie, że strony łączy umowa o pracę na czas nieokreślony.

Ponadto nowelizacja uzależnia długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy oraz umożliwia pracodawcy zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Dodatkowo ograniczona zostaje liczba umów o pracę – pozostaną trzy rodzaje umów: o pracę na czas nieokreślony, o pracę na czas określony, o pracę na czas próbny. Tym samym zlikwidowana została umowa na czas wykonywania określonej pracy.

Powyższe zmiany wejdą w życie od 22 lutego 2016 r. a ich celem jest ograniczenie nieuzasadnionego wykorzystywania umów o pracę na czas określony.

2.Zmiany dotyczące uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem.

W 2016 r. w życie wchodzą również zmiany wprowadzające rozwiązania ułatwiające godzenie życia zawodowego z obowiązkami rodzinnymi. Nowelizacja doprowadziła do likwidacji instytucji dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

1.Urlop rodzicielski

Zgodnie z nowymi przepisami Kodeksu pracy po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do:

1) 32 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,

2) 34 tygodni – w przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy jednym porodzie.

Urlop rodzicielski przysługuje obojgu rodzicom dziecka i mogą z niego jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka. W takim przypadku łączny wymiar urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać wymiaru 32 lub 34 tygodni.

Urlop rodzicielski będzie przysługiwał bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Będzie go można wykorzystać jednorazowo albo w nie więcej niż 4 częściach i nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 rok życia. W przypadku korzystania z urlopu w częściach, części te również będą musiały przypadać bezpośrednio jedna po drugiej.

Urlop rodzicielski jest udzielany na pisemny wniosek pracownika, składany w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić ten wniosek.

Pracownik może łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. W razie łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą urlop rodzicielski wydłuży się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie łączenia korzystania z tego urlopu lub jego części z pracą, maksymalnie do 64 lub do 68 tygodni – w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.

2.Zwolnienie od pracy pracownika wychowującego dziecko

W ciągu roku kalendarzowego pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. O sposobie wykorzystania zwolnienia od pracy decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.

Zwolnienie od pracy udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.

Dodatkowo nowelizacja przewiduje również zmianę w korzystaniu z urlopu ojcowskiego – ojcowie będą mogli wykorzystywać urlopy ojcowskie w dwóch częściach, do ukończenia przez dziecko 2 lat.

Zmiany te obowiązują od 2 stycznia 2016 r.