Nowy mural w Bydgoszczy. Przypomina o Wyszogrodzie [ZDJĘCIA]

Zdjęcia: BB

Wyszogród – kolebka Fordonu – zyskała godne upamiętnienie na ścianie pobliskiego bloku. Jadący Fordońską mogą już w pełni podziwiać mural autorstwa Piotra Strzałki.

Wyszogród jako ośrodek osadniczy zaznacza się w źródłach historycznych dość wcześnie, prawdopodobnie już w latach 30-tych XI wieku. – Pierwsza jednoznaczna wzmianka o nim znajduje się natomiast pod rokiem 1113 w ,,Kronice Polskiej” Galla Anonima – podkreślił prof. Jacek Woźny w recenzji rozprawy doktorskiej mgr. Patryka Banasiaka pt. Geneza i funkcje średniowiecznego grodu „Visegrod” na pograniczu pomorsko-kujawskim.

– Strategiczne położenie Wyszogrodu w widłach Brdy i Wisły, sąsiedztwo lądowego traktu komunikacyjnego z Kujaw do Gdańska z przeprawą przez Brdę w Czersku (Łęgnowo), sprzyjało powstaniu dwuczłonowej aglomeracji osadniczej, złożonej z grodu i osady podgrodowej wraz z kościołem – pisali Anna i Wojciech Siwakowie w „Kalendarzu Bydgoskim 2016”. Gród był ważnym punktem strategicznym, lecz z uwagi na położenie na granicy Pomorza i Wielkopolski jego dzieje były burzliwe. Siwakowie wspominają, że gród spalono podczas najazdu Władysława Hermana w latach 1090-1091, a później w wyniku najazdu wojsk Bolesława Krzywoustego we wspomnianym 1113 roku.

– Upadek grodu nastąpił w trakcie wojny polsko-krzyżackiej z lat 1327-1332. W 1330 roku Wyszogród został oblężony i spalony przez wojska komtura chełmińskiego. Po zniszczeniu grodu, osadnictwo wokół niego nie zanikło zupełnie. Pozostała wieś zwana Wyszogrodem, zależna od lokowanego w 1382 roku Fordonu i parafia z własnym kościołem i plebanem. Wieś Wyszogród funkcjonowała do połowy XV wieku, kiedy to rozpoczął się proces jej zaniku i przekształcenie niezamieszkałego obszaru w pola uprawne mieszczan fordońskich – podkreślają twórcy artykułu w „Kalendarzu”. Na zachowanie grodu wpływ wywarła niszczycielska działalność Wisły. Ocenia się, że z pierwotnego obszaru grodu pozostało około 1/4 jego powierzchni.

Badania archeologów na Wyszogrodzie rozpoczęto w XIX wieku. Największe miały miejsce w latach 1958-1960, a prowadzili je Lechosław i Jadwiga Rauhutowie z Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie oraz Czesław Potemski z Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy. Podczas trzyletniej ekspedycji odsłonili oni kolejne relikty zabudowy wewnętrznej grodu i konstrukcji wałów, pozyskali dużą liczbę zabytków archeologicznych, w tym liczne fragmenty ceramiki naczyniowej, militaria, narzędzia, ozdoby przedmioty związane z handlem czy rozrywką i wiele innych codziennego użytku. Przeprowadzone wówczas badania aż do dzisiaj stanowią główne źródło wiedzy na temat etapów rozwoju pierścieniowatego grodu u zbiegu Brdy i Wisły, identyfikowanego z pojawiającym się w źródłach pisanych Wyszogrodem.

CZYTAJ WIĘCEJ: Czesław Potemski. Pionier, wizjoner, badacz bydgoskich dziejów

O dziejach grodu, który stanowi kolebkę Fordonu i Bydgoszczy przypomina teraz mural, umieszczony dzięki staraniom wspólnoty mieszkaniowej Fordońska 412 na ścianie widocznej od ruchliwej trasy Bydgoszcz – Toruń. Dzieło o wymiarach 15 x 11 metrów wykonał artysta Piotr Strzałka, znany z realizacji murali na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. Powstawało ono przez kilka tygodni.

Wizja Wyszogrodu przyciąga uwagę kierowców i poruszających się po ciągu pieszo-rowerowym. Strzałka dziękuje za wsparcie przedstawicielowi wspólnoty mieszkaniowej, Kajetanowi Lipskiemu oraz firmie Wiesław podnośniki.