Czwartkowy targ w Koronowie to tradycja już od 1368 roku. Zgodę na organizację wyraził sam Kazimierz Wielki

Dodano: 16.01.2025 | 10:24

Na zdjęciu: Obecnie handlujący rozstawiają się na placach przy ul. Witosa i Wąskotorowej. I tutaj niebawem mają nastąpić zmiany

Fot. IN

Koronowski targ przyciąga w każdy czwartek i sobotę mieszkańców miasta i okolic. Co ciekawe to tradycja sięgająca już 1368 roku.

Oczywiście zmieniały się lokalizacje targu. Dzisiaj wystawcy rozstawiają się na placach przy ul. Witosa i Wąskotorowej. Oprócz typowo „straganowej” odzieży można kupić świeże produkty, warzywa i owoce od lokalnych przedsiębiorców oraz rolników. Jeżeli chcesz kupić coś świeżego na obiad to kierunek jest jeden – koronowski targ. Miejsce to jest także „rajem” dla poszukiwaczy wszelkiego rodzaju unikatowych rzeczy – od starych gier wideo, płyt winylowych po narzędzia, sprzęty rodem z PRL-u i wielu innych.

Dokument lokacyjny z 1368 roku

Jak się okazuje koronowski targ ma bogate tradycje. Tak bogate jak sama historia miasta. Mówi o tym przywilej lokacyjny z 18 grudnia 1368 roku wydany przez Kazimierza Wielkiego. Władca zezwolił na założenie na prawie magdeburskim miasta zwanego podobnie jak klasztor Byszewem (chodzi o dzisiejsze Koronowo). Dokument zawierał liczne prawa i obowiązki. Król uwolnił m.in. mieszczan od wszelkich podatków, posług i robocizn wynikających z prawa polskiego oraz zezwolił na organizowanie targu w każdy czwartek tygodnia. Nadto pozwolił jeszcze na budowę mostu przez Brdę, w dogodnym miejscu, naprzeciw miasta, aby wszyscy, którzy będą do niego przybywać mogli swobodnie, bez cła i myta, przeprawić się przez rzekę. – Akt ten doskonale wpisuje się w dość wartki nurt lokacji miejskich przeprowadzanych przez klasztory w Wielkopolsce i na Kujawach w drugiej połowie XIV wieku – podkreśla Dariusz Karczewski, jeden z autorów monografii o dziejach Koronowa.

Cztery place targowe

Handel stanowił istotny element w funkcjonowaniu miasta. Handlowano artykułami rolnymi, zwierzętami gospodarskimi, drewnem, wełną. Wiadomo, że np. w czasach zaboru pruskiego w mieście funkcjonowały cztery place targowe – każdy dla innych artykułów. Sporo informacji na ten temat podaje Marek Romaniuk w opracowaniu „Koronowo w latach 1772-1920” zamieszczonym w Dziejach Koronowa. – Gospodarze sprzedawali swoje produkty, tzn. płody rolne, w centralnym punkcie miasta na Rynku (Marktplaz) – pisze Marek Romaniuk. – Handlowano w poniedziałki i czwartki. Nad Brdą obok mleczarni znajdował się tzw. targ maślany (Buttermarkt). Tam sprzedawano masło, mleko, jaja i sery oraz mięso i wędliny pochodzące z domowego uboju. Latem ofertę handlową wzbogacały grzyby i owoce leśne. Na targu świńskim (Schweinemarkt) przy ul. Tucholskiej handlowano niemal wyłącznie świniami i prosiętami, a tylko wyjątkowo pojedynczymi sztukami bydła. Obok kościoła św. Andrzeja znajdował się targ garncarski (Topfemarkst), na którym swoje wyroby oferowali garncarze zrzeszeni w tutejszym cechu rzemieślniczym należącym do największych w mieście. W 1859 roku targ świński zlikwidowano, nadając placowi nazwę Nowy Rynek (Neuer Markt). Decyzją magistratu z 5 lipca 1860 roku powiększono ten rynek o parcelę nabytą od Michela Schmula. Odtąd stał on się targiem na którym swoje towary oferowali garncarze, stolarze i bednarze. Każdego roku wiosną i jesienią odbywały się jarmarki (4 targi kramne), połączone z handlem bydłem i końmi. Sprzedawcy rzeczy handlowali na rynku, zaś handlarze bydła lokowali się na łące pod miastem (Viehmarkt), tuż za kościołem św. Andrzeja. Zimą w podmiejskich lasach odbywała się większość targów drzewnych w których uczestniczyli przede wszystkim właściciele miejscowych tartaków – dodaje Marek Romaniuk.

Zmiany z 1960 roku

Wraz z upływem lat zmieniały się lokalizacje targów i rodzaj usług. I tak dla przykładu w 1960 roku usunięto targ z Placu Zwycięstwa. Początkowo planowano przenieść targowisko na ul. Jedności Robotniczej (dzisiejsza ul. Paderewskiego). Ostatecznie targ nabiałowy zlokalizowano na Placu Krzyżowym, natomiast zwierzęcy tymczasowo (do 1964 roku) na ul. Polną, czyli dzisiejszą ul. Witosa. W 1975 roku został przeniesiony na ul. Aleje Wolności. W 1972 roku właścicielem obu targowisk została Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska.

Burmistrz zapowiada duże inwestycje

Obecnie handlujący rozstawiają się na placach przy ul. Witosa i Wąskotorowej. I tutaj niebawem mają nastąpić zmiany. Teren ten czeka gruntowna modernizacja. Ma powstać m.in. hala targowa (pomiędzy ul. Witosa a kortem tenisowym). Pomyślano też o toalecie, magazynie na potrzeby targowiska oraz wiacie śmietnikowej. W rejonie cmentarza żołnierzy radzieckich i pomnika „Bohaterom Armii Czerwonej” ma powstać miejsce wypoczynku w postaci obiektów małej architektury. Teren ten ma zostać uporządkowany. Zmiany będą też w miejscu, gdzie obecnie stoją stragany, czyli na przejściu z ul. Pomianowskiego na ul. Witosa. Stoły handlowe zostaną zastąpione ławkami z pergolami przypominającymi perony. Spore zmiany będą przy skrzyżowaniu ul. Witosa i Bukowej. Tutaj bowiem ma powstać park sensoryczny. Kluczowym elementem koncepcji jest strefa parkingów, łącznie powstanie 180 miejsc parkingowych. Ponadto planuje się utwardzenie terenu przy blokach i placu zabaw z elementami zieleni. Teren targowiska zostanie objęty monitoringiem. Zadanie jest na etapie otrzymania decyzji o pozwoleniu na budowę. Rozpoczęcie prac budowlanych ma nastąpić w tym roku.