Dlaczego potrzebni są dawcy krwi?

Dodano: 07.07.2020 | 12:18

Na zdjęciu: Nie można zrobić zapasów krwi. Płytki krwi są ważne tylko 5 dni, a koncentrat krwinek czerwonych maksymalnie 42 dni.

Fot. pixabay.com

Nawet 1 na 10 osób przebywających w szpitalach potrzebuje lub będzie potrzebować krwi, aby lekarze mogli ratować jej życie lub zdrowie. Najprostszy zabieg operacyjny wymaga użycia około 2 jednostek krwi, w przypadku przeszczepu lub ratowania ofiar wypadków komunikacyjnych wymagane może być użycie od kilku do nawet kilkudziesięciu jednostek. Mimo postępu medycyny nadal nie udało się wyprodukować czegoś takiego jak „sztuczna krew”. Jedynym źródłem tego cennego płynu są Honorowi Dawcy Krwi. Dawca może oddać jedną jednostkę krwi pełnej tj. 450 ml, raz na 8 tygodni (mężczyźni 6, kobiety 4 razy do roku). Już te liczby dają obraz tego, jak bardzo potrzebne są osoby, które dobrowolne dzielą się cząstką siebie, aby ratować innych. Dodatkowo, grupa krwi dawcy musi być zgodna z grupą krwi biorcy. Co to oznacza?

Wyróżniamy 8 głównych grup krwi, różnią się one zawartością odpowiednich antygenów i przeciwciał, które powodują, że w przypadku gdyby otrzymania przez biorcę krwi „niezgodnej” jego organizm zacznie ją zwalczać tak jak to robi w przypadku np. chorób. Z tego względu np. osoby posiadające grupę krwi AB RhD+ mogą otrzymać każdą grupę krwi, sami natomiast mogą być dawcami tylko dla biorcy tej samej grupy. W przypadku grupy 0 RhD- krew takiej grupy może otrzymać praktycznie każdy z nas, jednak jej posiadacze mogą otrzymać tylko krew tej samej grupy (dlatego jej zapas jest tak potrzebny dla ofiar nagłych wypadków, gdy grupa krwi biorcy nie jest znana, a nie ma czasu na wykonanie badań). To, jaką krew możemy otrzymać i dla kogo możemy być dawcami, obrazuje tabela zgodności.

Nie każda grupa krwi jest tak samo powszechna w społeczeństwie. Najwięcej jest osób posiadających grupy A RhD+ i 0 RhD+. Aż 85% z nas posiada krew o czynniku RhD+. Najrzadziej występującymi grupami krwi są B RhD- oraz AB RhD-, odpowiednio 2% i 1% społeczeństwa. Ta kombinacja, tzn. zgodność grup krwi oraz ich rozkład w społeczeństwie, sprawiają, że gospodarowanie krwią jest bardzo odpowiedzialnym zadaniem. Pobrana krew ma też swój „termin ważności”, który jest różny w zależności od tego, na jakie składniki została przetworzona. Ważne jest więc to, aby dawcy regularnie oddawali krew, ponieważ nie można jej zmagazynować na dłuższy okres czasu.

Nie można zrobić zapasów krwi. Płytki krwi są ważne tylko 5 dni, a koncentrat krwinek czerwonych maksymalnie 42 dni.

Kto może oddać krew i jak się do tego przygotować?

Podstawowe warunki, jakie musi spełniać dawca to:

być osobą zdrową,
mieć skończone 18 lat, jednak nie więcej niż 65 lat,
ważyć min. 50 kg.

Oczywiście musi minąć również odpowiedni czas od poprzedniej donacji (oddania krwi) lub czynników takich jak np. zabieg operacyjny czy tatuaż. Przez jakiś czas musimy także wstrzymać się z oddaniem krwi po powrocie z krajów w których występuje wyższe ryzyko zarażenia pewnymi chorobami czy przyjmujemy okresowo pewne leki. Szczegółowa lista czynników dyskwalifikujących znajduje się na stronie każdego z Regionalnych Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (strona RCKiK w Bydgoszczy: www.rckik-bydgoszcz.com.pl), można również indywidualnie skonsultować swój przypadek telefonicznie z lekarzem w Centrum. Niestety nie każdy może zostać dawcą, najważniejsze jest jednak to, aby krew, którą oddamy była w pełni bezpieczna dla biorcy.

Aby oddać krew musimy zgłosić się do Centrum Krwiodawstwa (w Bydgoszczy ul. Markwarta 8), Oddziału Terenowego (Brodnica, Grudziądz, Inowrocław, Toruń, Włocławek) lub podczas jednej z akcji wyjazdowych odbywających się w całym województwie (aktualny harmonogram znajduje się na stronie internetowej RCKiK). Ważne, aby dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu, zarówno przed i po donacji. Należy także przyjść wyspanym i wypoczętym po lekkim, niskotłuszczowym śniadaniu (nie oddajemy krwi na czczo!). Przed i po oddaniu dawca powinien również unikać używek takich jak alkohol i papierosy oraz wzmożonego wysiłku fizycznego. Co ważne, oddawanie krwi jest dla dawcy w całkowicie bezpieczne. Używany jest tylko sterylny sprzęt jednorazowego użytku, dlatego nie ma ryzyka zakażenia krwi.

Oddanie krwi krok po kroku

Po przyjściu do punktu oddania krwi należy się zarejestrować. Niezbędny będzie do tego dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość ze zdjęciem (np. paszport). Po rejestracji dawca wypełnia formularz, odpowiadając na pytania dotyczące m.in. jego stanu zdrowia i przebytych chorób. Ważne, aby dokładnie i odpowiadać na pytania, pamiętając, że nasza krew ma przede wszystkim pomóc. Następnie kierujemy się na stanowisko laboratoryjne, gdzie pobierana jest pierwsza, niewielka próbka krwi do badania. Kolejnym etapem jest wizyta w gabinecie lekarskim, gdzie na podstawie wypełnionej ankiety, wyników badań pobranych przed chwilą próbek oraz badania i wywiadu lekarz podejmuję decyzję o zakwalifikowaniu nas jako dawcy. Jeśli decyzja jest pozytywna, kierowani jesteśmy na stanowisko do pobrania krwi. Gdy leżymy na wygodnym fotelu, pielęgniarka dokonuje delikatnego wkłucia (praktycznie bezbolesnego), a my zaciskając i rozluźniając dłoń pompujemy drogocenną krew do specjalnego worka umieszczonego na specjalnej wadze kontrolującej jej ilość. Po ok. 6-12 minutach, maszyna zatrzymuje się, co oznacza, że pobrane zostało równo 450ml. Przez następne 15 min. odpoczywamy jeszcze na fotelu lub w poczekalni, po czym możemy udać się po odbiór posiłku mającego uzupełnić ubytek kaloryczny – jest to 8 czekolad, wafelek oraz sok. Możesz również otrzymać zwrot kosztów dojazdu czy zaświadczenie uprawniające do dnia wolnego w pracy lub na uczelni. Pozostałą część dnia powinieneś odpoczywać, pić dużo płynów, jeść regularnie oraz unikać prowadzenia pojazdów czy obsługi maszyn.

Krew jest potrzebna cały rok!

Choroby, ani wypadki nie wybierają. Niezwykle ważne jest, aby zapotrzebowanie szpitali na krew było na bieżąco zaspokajane. Wszystko zależne jest jednak od ludzi o dobrym sercu, którzy bezinteresownie zgłaszają się do oddania krwi, poświęcając swój czas, kierując się tylko chęcią pomocy innym. Szczególnie trudne dla krwiodawstwa są jednak okresy takie, jak np. ferie czy wakacje, kiedy to ze względu na wypadki, rośnie zapotrzebowanie na krew. Jednocześnie spada wtedy ilość dawców, którzy wyjeżdżają na urlop. Nie odbywają się również akcje organizowane w szkołach. Ważne jest więc, abyśmy mimo czasu wolnego, pamiętali, że poświęcona przez nas chwila na wizytę w punkcie poboru krwi może być dla kogoś sprawą życia lub śmierci.

Również dziś, w związku z aktualną sytuacją epidemiologiczną, szczególnie potrzebni są honorowi dawcy krwi. Dlatego jeżeli:
– nie masz objawów infekcji,
– nie przebywałeś w ciągu ostatnich 14 dni za granicą,
– nie miałeś kontaktu z osobą z potwierdzonym zakażeniem,
– spełniasz inne, podstawowe wymagania, aby zostać krwiodawcą.
Przyjdź! Pomóż nam zabezpieczyć zapasy krwi, która ratuje życie!

Centrum w obecnej chwili prowadzi także kwalifikację do pobrania osocza od osób, które chorowały na COVID-19 lub przebyły bezobjawowe zakażenie wirusem SARS-CoV-2 i zostały uznane za zdrowe. Wszystkie takie osoby w wieku 18-60 lat, które ostatnie badanie z wynikiem ujemnym wykonały co najmniej 14 dni wcześniej, proszone są o kontakt pod numerem: 52 322 18 73, 52 322 18 71 lub 604 972 100. Wasze osocze może pomóc w leczeniu osób chorych!

0 0 votes

Article Rating