Wirusy w cieniu COVID-19. Dziś Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby

Dodano: 28.07.2020 | 09:20

Na zdjęciu: Wirusowe zapalenia wątroby zaliczane są do grupy chorób zakaźnych.

Fot. Stanisław Gazda/archiwum

Bądź świadomy i zbadaj się na obecność AgHBs i przeciwciał anty-HCV. Wczesne wykrycie przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B i C daje szanse na normalne życie i zapobiega groźnym powikłaniom, jak marskość wątroby czy rak wątorbowokomórkowy.

Wirusowe zapalenia wątroby zaliczane są do grupy chorób zakaźnych, które charakteryzuje uszkodzenie wątroby spowodowane przez tzw. wirusy hepatotropowe.

Do głównych wirusów hepatotropowych należą:

– HAV (wirus zapalenia wątroby typu A),

– HBV (wirus zapalenia wątroby typu B),

– HCV (wirus zapalenia wątroby typu C),

– HDV (wirus zapalenia wątroby typu D),

– HEV (wirus zapalenia wątroby typu E).

– Inne wirusy hepatotpowe: HGV, TTV i wtórnie hepatotropowe: EBV i CMV.

W dalszym ciągu dużym problemem dla współczesnej medycyny są wirusy hepatotropowe wywołujące przewlekłe wirusowe zapalenia wątroby typu B i typu C. W dalszym ciągu są one jedną z głównych przyczyn marskości wątroby, raka wątroby i transplantacji wątroby w Polsce i na świecie. W dalszym ciągu zbyt rzadko i zbyt późno, często właśnie na etapie powikłań, wykrywamy zakażenia HBV i HCV.

Wieloletni bezobjawowy przebieg przewlekłych wirusowych zapaleń wątroby sprawia, że często nazywane są one „wirusową bombą zegarową z opóźnionym zapłonem” – nie dają początkowo żadnych objawów, moment zakażenia jest zwykle nieznany, a kiedy pojawiają się objawy – żółtaczka, wodobrzusze, zwykle choroba jest już bardzo zaawansowana. Stąd tak ważne jest podnoszenie świadomości zarówno lekarzy jak i społeczeństwa, by okresowo wykonywać badania na obecność przeciwciał anty-HCV i sprawdzić AgHBs, a jeśli nie było się do tej pory szczepiony, przeciwko WZW B – zaszczepić się.

HAV i HEV przenoszą się tzw. drogą fekalno-oralną (pokarmową) i wywołują ostre zapalenie wątroby, nie przechodzą w formę przewlekłą.

Do głównych objawów zakażenia zalicza się: początkowo bóle mieśniowo-stawowe, osłabienie, niekiedy gorączka, następnie nudności, wymioty, bóle brzucha, ciemne zabarwienie moczu i zażółcenie powłok skórnych i twardówek.

Rozpoznanie polega na stwierdzeniu specyficznych przeciwciał anty-HAV lub anty-HEV w klasie IgM, co świadczy o ostrym zakażeniu.

Głównym sposobem profilaktyki przed zakażeniem zarówno HAV, jak i HEV jest odpowiednia higiena: dokładne mycie rąk, mycie surowych warzyw i owoców przed spożyciem oraz picie nieskażonej wody.

W profilaktyce HAV stosowane są także szczepienia ochronne przeciwko WZW A.

HBV, HCV i HDV (potrzebuje współistnienia zakażenia HBV do namnażania) przenoszą się głównie drogą krwiopochodną, wertykalną, rzadziej seksualną i mogą przechodzić w formę przewlekłego zapalenia wątroby, a w konsekwencji prowadzić do rozwoju marskości wątroby i raka wątroby.

Przebieg zakażenia może być przez wiele lat bezobjawowy, a o jego istnieniu pacjent zazwyczaj dowiaduje się przypadkowo lub na etapie występowania powikłań choroby.

W profilaktyce HBV stosowane są od wielu lat obowiązkowe szczepienia ochronne przeciwko WZW B.

Jeśli nie wiesz, czy byłeś szczepiony przeciwko WZW B, wykonaj badanie na obecność przeciwciał anty-HBs. Jeśli jest ono niskie, sprawdź czy nie jesteś chory – wykonaj badanie na obecność AgHBs i zaszczep się.

Do chwili obecnej nie ma szczepionki przeciwko WZW C.

W rozpoznawaniu przewlekłego zapalenia wątroby typu B wykorzystuje się badanie na obecność AgHBs.

W rozpoznawaniu przewlekłego zapalenia wątroby typu C wykorzystuje się badanie na obecność przeciwciał anty-HCV, jeśli są one dodatnie – jest to podejrzenie zakażenia i należy wykonać badanie HCV RNA. Wczesne wykrycie zakażenia HBV i HCV daje możliwość włączenia leczenia i zapobiegania rozwoju śmiertelnych powikłań – marskości wątroby i raka wątroby.

Kto w szczególności powinien zbadać się na obecność przeciwciał antyHCV:

– osoby, którym przetaczano krew przed 1992 r.,
– osoby, które używają lub używały w przeszłości dożylnych środków odurzających;
– osoby, które były hospitalizowane więcej niż 3 razy w życiu;
– osoby, które przebywały w placówkach karnych
– osoby, które zgłaszają się do punktów anonimowego testowania w kierunku zakażenia HIV;
– osoby, u których wykryto u lekarza rodzinnego lub na oddziale szpitalnym podwyższoną aktywność aminotransferaz;
– osoby, u których występuje podejrzenie jakiejkolwiek choroby wątroby.

W dzisiejszych czasach zarówno przewlekłe zapalenie wątroby typu B jak i typu C są to choroby, które odpowiednio wcześnie rozpoznane i kontrolowane dają szanse na normalne, długie życie.

Trzeba stanowczo podkreślić, że przewlekłe zapalenie wątroby typu C jest obecnie chorobą, którą można leczyć i wyleczyć za pomocą tzw. terapii bezinterferonowych (DAA – leki działające bezpośrednio na wirusa) niezależnie od stopnia zaawansowania włóknienia wątroby od początku włóknienia do marskości wątroby, niezależnie od wieku pacjenta i chorób współistniejących.

Przewlekłe zapalenie wątroby typu B, chociaż wciąż nie dysponujemy lekami, które spowodują w 100% usunięcie wirusa z organizmu, to za sprawą nowoczesnych terapii liczba kopii wirusa HBV DNA się zmniejsza i z czasem staje się ona niewykrywalna, tłumiąc trwale wirusa, co zmniejsza ryzyko zakażenia innych osób, ryzyko rozwoju marskości wątroby czy raka wątroby.

1.Testuj (sprawdź się na obecność anty HCV)
2. Wykryj
3.Lecz
4.Wylecz

*W dalszym ciągu bezpłatne badania na obecność przeciwciał anty-HCV wykonują Laboratoria ALAB – nie wymagane jest skierowanie.

Dr med. Paweł Rajewski, prof. WSG
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób zakaźnych dla województwa kujawsko-pomorskiego.

1. Wojewódzki Szpital Obserwacyjno-Zakaźny im. Tadeusza Browicza w Bydgoszczy
2. Poradnia Chorób Wątroby, Chorób Wewnętrznych, Infekcyjnych oraz Zaburzeń Metabolicznych CM Gizińscy w Bydgoszczy