Kiedy, gdzie i jak? Zobacz niezbędnik wyborczy
Dodano: 12.10.2019 | 08:55
Na zdjęciu: W niedzielę Polacy udadzą się do lokali wyborczych.
Fot. Stanisław Gazda/archiwum
W najbliższą niedzielę wybierzemy posłów i senatorów, którzy przez kolejne cztery lata będą zasiadać w parlamentarnych ławach. W jakich godzinach odbędzie się głosowanie? Ile kratek należy zaznaczyć? I czy kandydat z największą liczbą głosów na pewno zostanie posłem? Odpowiadamy na te i inne pytania.
Przed głosowaniem
Cisza wyborcza zaczyna się 24 godziny przed dniem głosowania i trwa do jego zakończenia. W tym czasie nie można prowadzić agitacji wyborczej, zwoływać zgromadzeń, pochodów lub manifestacji, wygłaszać przemówień ani rozpowszechniać materiałów wyborczych. Te ograniczenia dotyczą także Internetu.
Zabroniona jest również agitacja w lokalu wyborczym – między innymi eksponowanie symboli, napisów czy znaków kojarzonych z kandydatami i komitetami. W trakcie ciszy nie można podawać wyników sondaży wyborczych. Za złamanie zakazu grozi grzywna nawet do miliona złotych.
Wszystkie przypadki łamania ciszy wyborczej należy zgłaszać policji.
Jak głosować?
Lokale wyborcze będą otwarte w godz. 7:00 – 21:00. Informację o przeznaczonym dla ciebie lokalu wyborczym znajdziesz na stronie internetowej PKW, biuletynie informacji publicznej czy tablicy ogłoszeń. W lokalu zostaniesz poproszony o dokument ze zdjęciem, na przykład dowód osobisty lub paszport. Jeśli jesteś w spisie wyborców, otrzymasz dwie karty do głosowania. Ich odbiór potwierdzisz podpisem.
Karta w wyborach do Sejmu zawiera listy z kandydatami na posłów na szarym tle. Każda z list ma podany numer i nazwę lub skrót nazwy komitetu wyborczego. Po znalezieniu kandydata, na którego chce się zagłosować, należy postawić znak X przy nazwisku, czyli co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki. Jeśli znak X pojawi się przy większej liczbie kandydatów lub wcale, głos będzie nieważny.
Karta w wyborach do Senatu zawiera nazwy komitetów i nazwiska na żółtym tle. Tutaj również stawiamy X w kratce przy nazwisku jednego kandydata. Karty należy wrzucić do urny tak, aby strona do głosowania była niewidoczna.
Kto zostanie posłem?
Wybieramy 460 posłów. Kraj podzielono na 41 okręgów wyborczych, z których pochodzić będzie od 7 do 20 parlamentarzystów. W okręgu bydgoskim wybranych zostanie 12.
Po zakończeniu głosowania zliczone będą wszystkie głosy uzyskane przez poszczególne komitety wyborcze w całej Polsce i poza jej granicami. W podziale mandatów wezmą udział te komitety, które uzyskają 5% lub – w przypadku komitetów koalicyjnych – 8% ważnych głosów. W podziale mandatów biorą udział też komitety wyborcze wyborców zrzeszonych w organizacjach mniejszości narodowych.
Przy przeliczaniu głosów na mandaty stosuje się metodę D’Hondta. W okręgu bydgoskim dysponujemy dwunastoma mandatami. Załóżmy, że najlepszy z komitetów uzyska w okręgu 100 tysięcy głosów. Ten wynik dzielimy przez kolejne liczby naturalne. Otrzymujemy więc wyniki 100 000, 50 000, 33 333, 25 000, 20 000 itd. Kolejny komitet uzyskał 80 000 głosów. W tym przypadku wyniki będą więc wynosiły: 80 000, 40 000, 26 666 itd. Podobnie z pozostałymi komitetami. Następnie wszystkie wyniki dzielenia układamy w kolejności od największej dla najmniejszej. Dwanaście najlepszych wyników (wyników dzielenia, a nie osobistych wyników danych kandydatów!) przeistacza się w mandaty.
Może więc zdarzyć się, że świetny wynik „jedynki” poskutkuje mandatami dla innych kandydatów, którzy nie otrzymali wielu głosów, ale znajdują się na np. czwartym miejscu (wg liczby otrzymanych głosów, a nie wg miejsca na liście!) w swoim komitecie.
Kto zostanie senatorem?
W przypadku wyborów do Senatu procedura jest dużo prostsza. Kraj podzielono na sto okręgów wyborczych. Z każdego z nich zostanie wybrany jeden senator. Po zakończeniu głosowania obwodowa komisja wyborcza policzy głosy uzyskane przez poszczególnych kandydatów i sporządzi protokół. Ten następnie trafi do okręgowej komisji wyborczej, która zsumuje głosy oddane na poszczególnych kandydatów. Mandat otrzyma wyłącznie kandydat z największą liczbą głosów.
Jak zgłaszać nieprawidłowości?
Każdy może zgłaszać nieprawidłowości dotyczące wyborów osobiście lub przez mężów zaufania i obserwatorów społecznych, którzy będą mogli rejestrować liczenie głosów oraz inne prace komisji wyborczych przed głosowaniem i po jego zakończeniu. Wątpliwości dotyczące prawidłowego działania obwodowej komisji wyborczej należy zgłaszać okręgowej komisji wyborczej lub delegaturze krajowego biura wyborczego.
Wyniki głosowania w poszczególnych komisjach będą wywieszone na drzwiach lokalu po przeliczeniu głosów. W ciągu 7 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw wyników wyborów przez PKW wyborca może złożyć na piśmie protest do Sądu Najwyższego.
