Kościoły na terenie gminy Koronowo. Tak wyglądają [ZDJĘCIA]

Zdjęcia: exbee

Na terenie gminy Koronowo zlokalizowanych jest sporo zabytkowych kościołów. Wiąże się to niewątpliwie z działalnością cystersów na tym obszarze.

Bazylika mniejsza w Koronowie – najbardziej okazały kościół na terenie gminy Koronowo. Zlokalizowany jest przy ul. Bydgoskiej. Wokół obiektu narosło wiele legend jak np. zakopany skarb lub tunel prowadzący do sanktuarium w Byszewie. To właśnie z tej miejscowości przenieśli się do dzisiejszego Koronowa cystersi w 1288 roku. Niektóre źródła podają, że w klasztorze złożono do grobu zwłoki księcia Kazimierza – wnuka króla Kazimierza Wielkiego. Klasztor miał swoje wzloty i upadki. Cierpiał m.in. podczas wojen krzyżackich, wojen szwedzkich, wojen domowych. Kasata zakonu cystersów nastąpiła w 1819 roku przez władze pruskie. Część zabudowań klasztornych została przekształcona na cele więzienne. Do dzisiaj tuż przy bazylice funkcjonuje Zakład Karny.

Kościół św. Andrzeja w Koronowie – tzw. kościół farny, dzisiaj nazywany przez mieszkańców „małym kościółkiem”. W obecnej postaci powstał w 1599 roku – wcześniej był tutaj drewniany kościół z 1382 roku. Przy świątyni istniał też cmentarz. W 1816 roku dobudowano do niego wieżę z dzwonnicą. Ciekawostką jest to, że w latach 1825-1831 kościół używany był przez protestantów. Należy tutaj nadmienić i zauważyć, że dzisiejsza bazylika mniejsza w czasach cysterskich była używana wyłącznie przez mnichów. „Zwykli” mieszkańcy Koronowa nie mieli dostępu do klasztoru. To kościół św. Andrzeja był centrum życia religijnego mieszkańców.

Kościół w Buszkowie – pochodzi prawdopodobnie z 1912 roku i został zbudowany przez gminę ewangelicką. Po II wojnie światowej władze państwowe przydzieliły kościół parafii w Byszewie. Uroczyste poświęcenie kościoła przy udziale władz świeckich i duchownych odbyło się 21 maja 1945 roku. W 1985 roku udostępniono do grzebania zmarłych przykościelny cmentarz. Spoczywa tam m.in. Aleksander Mendyk – znany gitarzysta grający w takich zespołach jak Sweet Noise, Acid Drinkers i Flapjack.

Kościół w Byszewie – stanowiący część Sanktuarium Matki Bożej Królowej Krajny w Byszewie. Klasztor cystersów w Byszewie powstał w połowie XIII wieku z inicjatywy dożywającego wówczas swych ostatnich dni, zapewne bezpotomnego skarbnika kujawskiego Mikołaja. W 1288 roku do Byszewa przybył nowy opat Engelbert. Jego krótkotrwała, lecz niezwykle energiczna aktywność miała fundamentalne znaczenie nie tylko dla rozwoju klasztoru w Byszewie, ale również dla późniejszego Koronowa. To właśnie za opata Engelberta przeniesiono siedzibę nad Brdę. Jedna z hipotez mówi o tym, że tereny byszewskie były nękane najazdami krzyżackimi, dlatego cystersi postanowili przenieść klasztor w bardziej bezpieczne miejsce. Po przeniesieniu konwentu do Nowego Byszewa, Stare Byszewo pozostało nadal domem cysterskim pozostając pod bezpośrednim zarządem własnego przełożonego.

Kościół w Łąsku Wielkim – w 1358 roku wieś nabyli cystersi od razu z prawem patronatu nad tamtejszą parafią. Kościół założyli prawdopodobnie już w XIII wieku Leszczyce – pierwsi właściciele Łąska. Z lat 1624-1653 przetrwały wiadomości świadczące o tym, że stał tutaj kościół – jak dziś – pod wezwaniem św. Anny. Właścicielem był wtedy opat koronowski. Był to prawdopodobnie kościół drewniany, który spalił się na początku XVIII wieku. Obecny kościół został wybudowany w 1767 roku. Na przykościelnym cmentarzu znajduje się okazały grobowiec rodziny Frydrychowiczów z Wilcza.

Kościół w Mąkowarsku – już w 1306 roku wieś figuruje jako własność cystersów. Źródła podają, że w XIV wieku założono parafię. Obecny kościół pochodzi z 1790 roku. Później był przebudowywany. W 1962 roku zapadła decyzja władz kościelnych, aby konsekrować kościół. Pomimo, że istniał on już tyle lat, nie był poświęcony. Kronika parafialna odnotowuje 14 lipca 1966 roku wizytę arcybiskupa Metropolity Krakowskiego Karola Wojtyły, późniejszego papieża.

Kościół w Wierzchucinie Królewskim – miejscowość była w zasobach cystersów już w 1250 roku, a pierwsza parafia wzmiankowana jest na 1374 rok. Obecny kościół w Wierzchucinie Królewskim powstał w latach 30-tych XX wieku. Konsekracji dokonano w 1931 roku. Na uroczystość przybył Prymas Polski August Hlond. Ówczesna prasa opisywała to wydarzenie jako „wspaniała uroczystość”. Przy kościele znajduje się cmentarz założony w pierwszej połowie XIX wieku.

Kościół we Wtelnie – w 1307 roku wieś nabyli cystersi. Około 1470 roku mnisi założyli osobną parafię. Obecny kościół zaczęto wznosić w 1785 roku na miejscu wcześniejszego drewnianego kościoła. W 1908 roku dobudowano wieżę. Na przykościelnym cmentarzu – zgodnie z wolą – pochowany został artysta malarz Leon Wyczółkowski.