Pomnik Żołnierzy Wyklętych w Bydgoszczy? Ma stanąć na 100-lecie niepodległości

Dodano: 29.12.2016 | 13:09

- Bydgoszcz była ważnym centrum funkcjonowania podziemia antyniemieckiego i antysowieckiego w północnej Polsce, stąd idea upamiętnienia w mieście żołnierzy niezłomnych - mówi dr Marek Szymaniak z IPN.

Na zdjęciu: Według obecnych planów pomnik poświęcony żołnierzom wyklętym miałby stanąć na skwerze Leszka Białego przy ulicy Markwarta.

Fot. Stanisław Gazda

Ponad dwadzieścia osób, w tym wojewoda Mikołaj Bogdanowicz oraz marszałek Piotr Całbecki, wchodzi w skład społecznego komitetu budowy Pomnika Żołnierzy Wyklętych w Bydgoszczy. – Taki monument jest niezwykle potrzebny, bowiem nie posiadamy w naszym mieście miejsca upamiętnienia najdzielniejszych osób walczących o niepodległość po 1945 roku – twierdzi dr Marek Szymaniak, wiceprzewodniczący komitetu.

CZYTAJ TAKŻE: Nie należy przenosić Pomnika Walki i Męczeństwa – twierdzi Instytut Pamięci Narodowej w Bydgoszczy

Zarząd komitetu spotkał się już w tej sprawie z architekt miasta Katarzyną Łaskarzewską-Karczmarz, plastykiem miejskim Markiem Iwińskim, wystosował także pismo do konserwatora zabytków Sławomira Marcysiaka. – Liczymy, że oficjalne odpowiedzi na nasze propozycje otrzymamy na początku stycznia – mówi w rozmowie z nami radna Prawa i Sprawiedliwości Grażyna Szabelska, która pełni w komitecie budowy pomnika funkcję sekretarza.

Jakie to propozycje? Przede wszystkim – lokalizacja. Członkowie komitetu chcą, aby monument upamiętniający żołnierzy powojennego podziemia niepodległościowego stanął w centralnym punkcie skweru im. ppor. Leszka Białego (szef łączności Okręgu Pomorskiego Armii Krajowej) przy ulicy Markwarta, gdzie miałby zastąpić niedokończony Pomnik Tysiąclecia. – To miejsce szczególne, bo vis a vis znajduje się budynek, w którym w 1945 roku zlokalizowano pierwszą siedzibę Urzędu Bezpieczeństwa w Bydgoszczy (tam zginął ppor. Biały; obecnie znajduje się tam jedno ze skrzydeł szpitala MSW – dod. red.) – tłumaczy dr Szymaniak, na co dzień pracownik Instytutu Pamięci Narodowej.

Inicjatorzy powstania pomnika żołnierzy niezłomnych w mieście nad Brdą chcieliby jednak, żeby posadowienie monumentu było elementem rewitalizacji całego skweru. Dlatego też radna Szabelska zgłosiła do przyszłorocznego budżetu miasta poprawkę, w której zaproponowała skierowanie na ten cel 100 tysięcy złotych. – Połowa byłaby przeznaczona na pierwszy etap rewitalizacji, połowa – na prace związane z pomnikiem. Kwota była efektem rozmów z plastykiem miejskim – wyjaśnia. Pomysł został jednak odrzucony w środowym głosowaniu na sesji rady miasta. – Jestem zawiedziona, że nie podjęto nawet dyskusji na ten temat. Zresztą, moja poprawka była głównie sugestią do prezydenta w sprawie działań na skwerze Leszka Białego – podkreśla radna PiS.

Całkowite koszty wzniesienia pomnika, jak i ewentualnej rewitalizacji skweru w Śródmieściu, są na razie nieznane. Oszczędny w słowach jest zwłaszcza dr Szymaniak, który podkreśla, że dopiero, gdy będą oficjalnie znane szczegóły inwestycji (między innymi jego wygląd, wstępnie mówi się o postaci orła, niewykluczone jest ogłoszenie konkursu na projekt), będzie można rozmawiać o pieniądzach. – Nie wykluczamy wsparcia instytucjonalnego, chociażby ze strony IPN – zaznacza Szymaniak, choć dodaje, że na razie „nie zna budżetu instytutu”. Radna Szabelska liczy z kolei, że wsparcia udzieli resort obrony narodowej, w którym wiceministrem jest Bartosz Kownacki, polityk PiS wybrany do sejmu z okręgu bydgoskiego. – Objął nasze starania honorowym patronatem – zaznacza Grażyna Szabelska.

Pomnik miałby zostać odsłonięty w 2018 roku, gdy przypadała będzie setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. A konkretnie – 1 marca, gdy przypada Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.