Jaki smak ma Bydgoszcz? Kulinarna wystawa w Muzeum Okręgowym

Dodano: 16.12.2021 | 17:12

Na zdjęciu: Wystawę „Przepis na Bydgoszcz. Kulinarne tradycje miasta i regionu” można zwiedzać od 16 grudnia.

Fot. Szymon Fiałkowski/archiwum

Jak smakował słynny deser książę Pückler – niegdyś specjalność bydgoskich lokali i cukierni? Co serwowano smakoszom z dań wykwintnych, a co jedli biedniejsi bydgoszczanie? Dowiecie się dzięki wystawie „Przepis na Bydgoszcz. Kulinarne tradycje miasta i regionu”, którą od 16 grudnia można zwiedzać w Spichrzach nad Brdą.

Książę Herman Pückler był jednym z najsłynniejszych ekscentryków osiemnastowiecznej Europy. Dość powiedzieć, że jedną ze swych kochanek kupił na targu niewolników, a założony przez niego Park Mużakowski jest jednym z cudów Europy. A co wspólnego miał książę z Bydgoszczą? Wpisał się do jej tradycji kulinarnych.

– Odkryliśmy je przy okazji tworzenia wystawy „Przepis na Bydgoszcz. Kulinarne tradycje miasta i regionu” – mówi Anna Kornelia Jędrzejewska, jej autorka. – Chlubą były niewątpliwie piwa określane mianem bydgoskich. Uznaniem cieszyły się wytwory bydgoskich cukierni: marcepany, pączki, torty i desery. W tej ostatniej kategorii znany był właśnie deser książę Pückler, składający się z lodów w kilku smakach. W dawnych restauracjach królowały dania wykwintne, takie jak m.in. zupa żółwiowa. Znane były także tańsze potrawy: zupa kiełbasiana – wursztzupa. Przysmakiem miały być szneki z glancem, czyli drożdżówki oraz ryby – szczególnie w kręgu bydgoskich rodzin szyperskich – wymienia przedstawicielka Muzeum Okręgowego.

Wystawa prezentuje zagadnienia związane z bogatą kulturą kulinarną w Bydgoszczy. – Jest próbą podjęcia refleksji nad dziejami kulinariów w naszym mieście oraz nad lokalnym dziedzictwem materialnym i niematerialnym z nimi związanym – podkreśla kuratorka. Na ekspozycji zobaczymy między innymi naczynia przechowywane w zbiorach muzealnych, narzędzia służące do przygotowania, podawania i przechowywania jedzenia oraz jadłospisy – również z szuflad bydgoszczan. Nie zabraknie też fotografii popularnych bydgoskich restauracji, kawiarni czy cukierni. Wspomniana zostanie działalność znanych, a często już nieistniejących bydgoskich fabryk, wytwórni i zakładów spożywczych, a całość uzupełnią historyczne reklamy i ogłoszenia prasowe.

– Przypomnimy także sztukę bydgoskiego artysty Bronisława Zygfryda Nowickiego (1907-1981), który projektował reklamy oraz opakowania wyrobów spożywczych, np. firmy Pilińskiego, wody Ostromecko czy słynnej „Jutrzenki”. Ważnym elementem prezentacji będą receptury i przepisy łączone z historią miasta i mieszkańców. Kulinarnych tropów poszukamy między innymi w słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy, czy w gwarze bydgoskiej. Wraz z prof. Jarosławem Dumanowskim, historykiem kultury i ekspertem staropolskiej kuchni, zastanowimy się, czy najstarsze przepisy na potrawy związane z naszym miastem mogą sięgać XVII wieku? Wyeksponowane zostaną zeszyty z recepturami oraz książki kucharskie, gromadzone międzypokoleniowo w bydgoskich domach, a także produkty i wyroby określane, jako „bydgoskie” – wyjaśnia Muzeum Okręgowe.

W świąteczny klimat wprowadzą zwiedzających aranżacje stołów wigilijnych: kujawskiego i mieszczańskiego z okresu międzywojennego, a także kuchni z czasów PRL, przywołującej wspomnienie o przygotowaniach do jednych z najważniejszych świąt w roku. Kuchnia i historia wyżywienia są częścią kultury i tożsamości lokalnej. Jest to okazja do spojrzenia na dzieje Bydgoszczy i jej mieszkańców z innej perspektywy. Wernisaż wystawy zapraszamy odbędzie się w czwartek, 16 grudnia o godzinie 18:00 w Spichrzach nad Brdą, a oprowadzanie kuratorskie – w sobotę 18 grudnia o 13:00.

Przepis na Bydgoszcz. Kulinarne tradycje miasta i regionu – projekt dwojaki

Muzeum Okręgowe podkreśla, że „Przepis na Bydgoszcz. Kulinarne tradycje miasta i regionu” to projekt mający hybrydowy charakter. W jego skład wchodzą nie tylko działania związane z ekspozycją, ale także te wykraczające poza muzeum – angażujące i sieciujące działania wielu grup społecznych, instytucji, firm, restauracji, kawiarni, czy szkół. Ekspozycji będzie towarzyszyć wydawnictwo „Przepis na Bydgoszcz. Kulinarne tradycje miasta i regionu”, w którym przedstawiony zostanie zbiór przepisów kulinarnych związanych z naszym miastem, a także współczesne propozycje lokalnych szefów kuchni, cukierników i pedagogów. Tekst uzupełnią eseje dotyczące historii wyżywienia w Bydgoszczy i okolicach.

Elementem wystawy będą też niespodzianki w bydgoskich punktach gastronomicznych. – W trakcie trwania wystawy zachęcamy do odwiedzenia bydgoskich restauracji oraz cukierni i kawiarni, w których możliwa będzie degustacja dań i wyrobów inspirowanych dawnymi przepisami związanymi z Bydgoszczą. Włączamy się tym samym w powstający miejski szlak kulinarny, inicjowany przez Biuro Turystyki, Szkoleń i Konferencji „Visite” – dodaje muzeum. Niespodzianek należy spodziewać się w menu Cukierni Sowa, Warzelni Piwa w Bydgoszczy, Kuchni Pałacowej Ostromecko i Restauracji Apteka.

– Organizujemy także akcję „Podziel się przepisem!” – zachęcamy do odszukania swoich rodzinnych przepiśników: zeszytów, zbiorów z przepisami na różne dania – przesłania ich zdjęć na adres etnografia@muzeum.bydgoszcz.pl lub przyniesienia do muzeum, celem wykonania dokumentacji oraz pokazania ich w naszych mediach społecznościowych. Włączcie się do pracy nad wystawą. Chcemy zaprezentować ciekawe wątki związane z osobistą, kulinarną historią mieszkańców naszego miasta i regionu – informują muzealnicy.