Unikatowy film z hal ZNTK Bydgoszcz! Zobacz, jak wyglądała dzisiejsza Pesa [WIDEO]
Dodano: 26.09.2025 | 22:46
Na zdjęciu: Dziś to wejście do Pesy, a niespełna cztery dekady temu tunel pod Bydgoszcz Główną prowadził do wchodzących w skład PKP Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego.
Fot. WFO
Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego w Bydgoszczy przez lata remontowały lokomotywy i wagony. W 2001 roku rozpoczęła się ich nowa historia – pod marką Pesa firma założona w 1851 roku, wraz z kolejowym połączeniem Bydgoszczy z Berlinem stała się przedsiębiorstwem produkującym tabor dla klientów z całej Europy. Jak wyglądały bydgoskie ZNTK w 1988 roku, tuż przed wielkimi zmianami? Zobaczcie film od Wytwórni Filmów Oświatowych.
W 1952 roku, po stu latach istnienia przedsiębiorstwo remontujące tabor przyjmuje nazwę Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego. Specjalizuje się w odnawianiu parowozów i wagonów towarowych. W latach 60. i 70. ZNTK rozbudowują się o nową hydrofornię, przychodnię lekarską, stołówkę czy dom kultury (rozebrany w 2011 w związku z budową linii tramwajowej na ul. Zygmunta Augusta). Trwa też modernizacja parku maszynowego.
W latach 1945–1975 z ZNTK Bydgoszcz wyjeżdża blisko 15 tys. naprawionych parowozów i ok. 323 tys. wagonów towarowych. To jednak nie jedyne zadania zakładów przy dworcu Bydgoszcz Główna: w latach 1959–1964 buduje się tu 27 elektrycznych szynowych żurawi dla obsługi portów, a w latach 1965–1973 83 dźwigi okrętowe. Specjalnością stają się też odlewy żeliwne. W marcu 1977 roku zakłady rozpoczynają naprawy lokomotyw spalinowych. W połowie lat 80. hale naprawce opuszczają ostatnie parowozy, a w 1990 roku rozpoczynają się naprawy elektrycznych zespołów trakcyjnych serii EN57.
Fabryka Obrabiarek do Drewna jest w likwidacji. Zobacz archiwalny film z czasów jej świetności [WIDEO]
ZNTK – od 1984 roku noszące imię Obrońców Bydgoszczy – odgrywają też ważną rolę w rewolucji Solidarności. Jej członkami zostają tysiące pracowników przedsiębiorstwa, łącznie z tymi na kierowniczych stanowiskach, a Komisja Zakładowa odgrywała istotną rolę w strukturach związkowych miasta, regionu, a nawet kraju. To w ZNTK-owskim Domu Kultury przy ul. Zygmunta Augusta obraduje w 1981 roku Komisja Krajowa z Lechem Wałęsą na czele, gdy kraj staje u progu strajku generalnego (ostatecznie zażegnanego) po wydarzeniach Bydgoskiego Marca. Po upadku komunizmu zakłady wydzielono z PKP, a przed upadkiem ratują je menadżerowie (m.in. Tomasz Zaboklicki i Zygrfyd Żurawski) którzy dokonują wykupu i rozpoczynają nowy rozdział – w 2001 roku w miejsce ZNTK pojawia się nazwa Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz Spółka Akcyjna Holding.
ZNTK Bydgoszcz. Historyczny film
Wytwórnia Filmów Oświatowych, która przez lata realizowała nagrania edukacyjne – także pokazujące wielkie zakłady od kuchni – w 1988 roku, na zlecenie ZNTK, zrealizowała film o historii Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego im. Obrońców Bydgoszczy. W tytule nagrania podkreślono, że został on opublikowany w pamiętnym 1989 roku.
Barwne nagranie na taśmie 35 mm trwa ponad 40 minut. Reżyserka Bonawentura Szredel i operator Jerzy Gajzler zabierają nas w podróż po protoplaście Pesy, pokazując elementy istniejące do dziś, jak i te, która w ramach rozwoju zakładu zostały zmodernizowane. Zaglądamy do izby pamięci, w której znajdziemy dawne fotografię, odznaczenia państwowe czy sztandary symbolizujące wizyty dostojników m.in. z Wietnamu. Tuż przed transformacją ZNTK specjalizowały się w remontach lokomotyw spalinowych ST44 i wagonów „węglarek”, co widzimy na unikatowych ujęciach z hal.
Nie brakuje też przedstawienia oferty świadczeń socjalnych i „benefitów pracowniczych”. Zamiast Multisporta pracownicy ZNTK Bydgoszcz mogli uprawiać kaktusy, grać w brydża, śpiewać w chórze, grać w orkiestrze czy udać się na wypoczynek do ośrodków w Kręglu, Dźwirzynie czy Szklarskiej Porębie. Szkoła przyzakładowa dysponowała komputerami, a przychodnia w urządzenia do fizjoterapii. Dawnym pracowników zakręci się łza w oku, gdy zobaczą wnętrza stołówki czy bufetu. Widzimy też blok zakładów przy Powstańców Wielkopolskich 25 czy ogródki działkowe przy Żeglarskiej. Są też ujęcia z przystani KKW, a dziś utytułowanej Lotto-Bydgostii czy nieistniejącego już stadionu Brdy.
Przenieś się w czasie i zobacz, jak wyglądały Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego!
ZOBACZ RÓWNIEŻ:
