W Bydgoszczy debatowano o torturach

Dodano: 15.11.2017 | 18:25

Na zdjęciu: W trakcie regionalnej debaty Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur.

Fot. Stanisław Gazda

Dzisiaj (15 listopada) w Bydgoskim Domy Technika NOT w Bydgoszczy odbyło się spotkanie regionalne Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur poświęcone sytuacji osób pozbawionych wolności: więźniów, osób zatrzymanych przez policję, przebywających w izbach wytrzeźwień, ale także mieszkańców domów pomocy społecznej, czy pacjentów szpitali psychiatrycznych, które działają w województwie kujawsko-pomorskim.

Regionalne debaty Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur odbyły się już w dwunastu miastach Polski. Bydgoszcz była trzynastym z kolei. W debacie, w której uczestniczyła zastępczyni rzecznika praw obywatelskich dr Hanna Machińska, wzięli udział także przedstawiciele Rzecznika Praw Obywatelskich, pracownicy Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur, którzy na co dzień wizytują miejsca, gdzie przebywają osoby pozbawione wolności, a także policjanci, przedstawiciele Służby Więziennej, domów pomocy społecznej, szpitali psychiatrycznych, młodzieżowych ośrodków wychowawczych, zakładów poprawczych. Wspólnie zastanawiano się nad najważniejszymi problemami, z którymi stykają się w swojej pracy. Rozmawiano o tym, jak zapobiegać torturom i niehumanitarnemu traktowaniu. Co prawda nie analizowano dzisiaj sprawy niedawnego potraktowania przez policjantów braci P. i pobicia jednego z nich na komisariacie Bydgoszcz-Fordon, ale jak nas zapewniła zastępczyni rzecznika praw obywatelskich Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich bardzo intensywnie zajmuje się tą sprawą. Do Bydgoszczy została wysłana osoba, która na miejscu szczegółowo zapozna się ze wszystkimi okolicznościami zdarzenia.

Przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur w trakcie dzisiejszego spotkania w Bydgoszczy, szczegółowo przybliżyli uczestnikom debaty problemy systemowe ujawnione w toku wizytacji jednostek penitencjarnych, domów pomocy społecznej, szpitali psychiatrycznych, a także pomieszczeń dla osób zatrzymanych, strzeżonych ośrodków dla cudzoziemców, policyjnych izb dziecka i izb wytrzeźwień. Wizytacje KMP mają charakter prewencyjny i są niezapowiedziane. Dokonuje się wówczas oglądu pomieszczeń, miejsca zatrzymań, rozmawia w cztery oczy z osobami pozbawionymi wolności, analizuje dokumenty. Na koniec sporządzana jest informacja zawierająca rekomendację dla władz danej jednostki.

Bydgoska debata regionalna miała formę dialogu. Najpierw słuchacze – między innymi policjanci, pracownicy placówek penitencjarnych, ośrodków szkolno-wychowawczych, szpitali psychiatrycznych i domów pomocy społecznej dowiedzieli się, jakie były uchybienia w różnych miejscach przebywania osób pozbawionych wolności, następnie wspólnie dyskutowano, co należy zrobić, by sytuacja uległa zmianie.

– My nie tylko uświadamialiśmy, że poprawa sytuacji zależy od postawy i wrażliwości każdej z osób zatrudnionych w miejscach przebywania osób pozbawionych wolności. Nie tylko zastanawialiśmy się, co jeszcze należy zrobić i na co zwracać uwagę, by nie naruszać praw człowieka. My także uczyliśmy się od siebie poznając wprowadzane w życie dobre rozwiązania – powiedziała nam zastępczyni rzecznika praw obywatelskich.

Dr Hanna Machińska podzieliła się nami przykładem działań zaprezentowanych podczas dzisiejszej debaty przez kierującą domem opieki społecznej, gdzie wypuszcza się podopiecznych na spacery do miasta z gustownymi tasiemkami na szyjach, na których podana została informacja z adresem DPS, co jest niezwykle pomocne w przypadku zgubienia się, chwilowego zaniku pamięci, zabrania do szpitala itp.

– Niezwykle proste i tanie w realizacji rozwiązanie. Na pewno podzielę się tą dobrą praktyką podczas kolejnej debaty w następnym regionie kraju.

Za bardzo cenną uznała zastępca RPO sugestię uczestniczącej w bydgoskiej debacie dyrektorki innego domu opieki społecznej w Kujawsko-Pomorskiem, żeby RPO zajął się wreszcie nielegalnie funkcjonującymi domami opieki społecznej.

Krajowy Mechanizm Prewencji Tortur (KMPT) to wyspecjalizowana grupa pracowników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich (prawnicy, pedagodzy, socjolodzy, lekarze oraz eksperci w dziedzinie medycyny), którzy stale monitorują sytuację w miejscach, gdzie ludzie przebywają bez swojej woli. To właśnie eksperci KMPT przygotowali raport na temat przypadków tortur stosowanych przez Policję w latach 2008-2015, który jest dostępny na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich.

KMPT podkreśla, że dzięki wizytacjom i raportom – z roku na rok – sytuacja w miejscach detencji się poprawia. Jednak wiele jeszcze jest do zrobienia – nie tylko jeśli chodzi o warunki bytowe czy regulaminy pobytu. Często zdarza się, że pracownicy opiekujący się osobami osadzonymi/mieszkańcami nie znają pewnych zasad, albo spotykają się z problemami, które są zbyt trudne – a nie mają do kogo zwrócić się o pomoc.

Tortury, to nie tylko, jak się zwykło uważać – przysporzenie cierpienia fizycznego. Torturami są wszystkie działania, którymi jakiejkolwiek osobie umyślnie, dolegliwie i z premedytacją zadaje się ostry ból lub cierpienie, fizyczne lub psychiczne – w celu uzyskania od niej informacji, ukarania za popełniony czyn, upokorzenia albo zastraszenia lub wywarcia nacisku.