Debata o odbudowie Kanału Bydgoskiego. Co na ten temat sądzą szefowie ZDMiKP, MPU, SARP?

Dodano: 18.11.2025 | 20:59

Na zdjęciu: Zdaniem urzędników, odbudowa zasypanego w 1971 roku odcinka Kanału Bydgoskiego jest możliwa, ale pod pewnymi warunkami.

Fot. Paweł Mrozek dla Bydgoskiego Ruchu Miejskiego

Zwieńczeniem konferencji „Kanał Bydgoski – ukryty potencjał” była debata ekspercka. Jakie zdanie na temat odbudowy odcinka między Brdą a Rondem Grunwaldzkim mają dyrektor Miejskiej Pracowni Urbanistycznej Anna Rembowicz-Dziekciowska, szefowa bydgoskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich Anna Pawlicka-Zabojszcz, kustosz Muzeum Kanału Bydgoskiego Tomasz Izajasz, dyrektor ZDMiKP Wojciech Nalazek i architektka Ada Nawrocka?

Debatę pod hasłem „Od wizji do realizacji – jakie warunki muszą zostać spełnione, by odtworzyć Kanał Bydgoski?” prowadził wiceprzewodniczący Bydgoskiego Ruchu Miejskiego Patryk Konsorski. Prelegentami byli przedstawiciele jednostek miejskich i świata architektury.

Architektka Anna Pawlicka-Zabojszcz (szefowa bydgoskiego oddziału SARP) została zapytana o to, czy bydgoscy architekci rozmawiali o przywróceniu zasypanej drogi wodnej. – Nie była ona wiodącym tematem w dyskusjach środowiska. Staliśmy na stanowisku, że temat jest piękny, ale na obecne czasy abstrakcyjny – być może następne pokolenie architektów będzie kreśliło wizję. Nawet w wizji Pawła Mrozka chodzi nie tylko o samą odbudowę, ale o zmianę wizerunku tej części Bydgoszczy. Olbrzymie ronda w centrum miasta są dla mnie miejscami po wybuchu bomby, są całkowicie bezużyteczne i nie tworzą więzi pomiędzy kwartałami – powiedział.

PRZECZYTAJ WIĘCEJ: Dlaczego zasypano Kanał Bydgoski w centrum i jak można go odbudować? Odbyła się dyskusja

Konsorski nawiązał do organizowanej przez SARP debaty o Placu Teatralnym i dopytał o to, czy warto zaznaczyć powiązania ewentualnego odbudowanego Kanału z Placem. Anna Rembowicz-Dziekciowska przyznała, że zależy jej na wyciszaniu ruchu samochodowego, ale „z tyłu głowy mamy odbudowę Kanału”. – Dlatego bardzo ważna jest ulica Graniczna i budowa przeprawy przez Brdę oraz rozbudowa ulicy Kamiennej – mówiła dyrektor MPU. Zaznaczyła jednak, że konieczne jest kompleksowe spojrzenie na ten pomysł. Co istotne, odbudowa nie wymagałaby wykupów gruntów.

Pielęgnujący pamięć o historii Kanału Bydgoskiego Tomasz Izajasz przypomniał, że Kanał stara się o wpisanie do grona Pomników Historii. – W Bydgoszczy takiego nie mamy i poza Kanałem nie ma obiektu, który mógłby znaleźć się na tej liście. Jednym z argumentów, który może przetrącić nasz wniosek, to decyzja z 1971 roku o zasypaniu odcinka w rejonie Królowej Jadwigi. Odrestaurowanie tego odcinka wpływa na ujęcie autentyczności – przyznał.

ZOBACZ WIZUALIZACJE ODBUDOWY KANAŁU BYDGOSKIEGO NA ODCINKU BRDA – RONDO GRUNWALDZKIE

Izajasz zaznaczył, że wizja Mrozka „najmniej ingeruje w układ komunikacyjny”. – Byłoby wspaniale, gdybyśmy tę tkankę odzyskali – powiedział kustosz. Ma jednak świadomość, że znany z pocztówek i wspomnień z lat 50. i 60. przebieg byłby trudny do odtworzenia, ale odkopanie pozwoliłoby na odtworzenie „bramy do Kanału” i promenady wzdłuż Kanału łączącej Wyspę Młyńską z ulicą Wrocławską.

Architektka Ada Nawrocka (Politechnika Bydgoska) zaznaczyła, że Kanał Bydgoski „da się odbudować”. – Jest to możliwy i naturalny kierunek, oczywiście na dziesięciolecia – powiedziała. Zwróciła uwagę, że „opór wobec wizji może być potworny, ale ludzie zmieniają nastawienie”. – Ta droga wodna to nie tylko atrakcja, to element struktury miejskiej, który miał bardzo głęboki sens – dodała.

– Focha jest potężną blokadą urbanistyczną, która dzieli Bydgoszcz na pół

– zaznaczyła przedstawicielka Politechniki Bydgoskiej. Co z ruchem na Focha? Tu głos zabrał Wojciech Nalazek, szef bydgoskich drogowców. – Mi po prezentacji Pawła Mrozka zrobiło się smutno – chciałbym mieszkać w takim mieście. Trzeba jednak stworzyć pewną alternatywę. Mamy wyznaczone korytarze komunikacyjne, ale przebieg inwestycji jest daleki od oczekiwań społeczna i ciągnie się latami. Gdyby dziś Focha zamienić na deptak z tramwajem, ruch trzeba by przenieść na rozbudowaną trasę W-Z czy most na Granicznej. I te inwestycje powinny powstać przed jego odkopaniem – stwierdził.

Nalazek podkreślił jednak, że Rondo Grunwaldzkie codziennie pokonuje 70 tysięcy aut, stąd konieczne są inwestycje – te jednak mogą zacząć się około 2035 roku. – Myślę jednak, że warto wpisać odbudowę Kanału Bydgoskiego w plany miasta. To ułatwiłoby decyzje dotyczące np. przebudowy Mostów Solidarności. Potrzebujemy zielonego światła od decydentów; jesteśmy przekonani do pewnych działań, bo wiele rzeczy da się zrobić – argumentował dyrektor zarządu dróg. Przypomniał też, że o uspokojeniu ruchu na Focha myślano już w latach 90. XX wieku.

– Odbudowa Kanału Bydgoskiego wpisuje się w zielono-niebieską infrastrukturę. To miałoby duże znaczenie w schładzaniu miasta – dodała dyrektor MPU. Na to nacisk będzie kłaść Unia Europejska, co oznacza możliwe do pozyskania środki na ten cel. – Brakuje mi dziś skarbnika miasta – przyznała Rembowicz-Dziekciowska, która podkreśliła, że warto by uzyskać choć przybliżony kosztorys inwestycji.

Dyskusje spuentował Tomasz Izajasz. – Kiedy w latach 70. zasypano kanał, wycięto 300 drzew. To niepowetowana strata, która mści się w czasie zmian klimatycznych. Idea odbudowy jest z wszech miar słuszna. Bydgoszcz jako zielone, czyste miasto jest postrzegane dobrze przez mieszkańców i to oni powinni decydować. Mieszkańcy czują się szczęśliwi wśród zieleni. W przyszłości będziemy rozmawiać o tym, że do odtworzenia Kanału między Brdą a Rondem Grunwaldzkim jest już blisko – wyraził nadzieję muzealnik.