Bydgoszczanie Stulecia. Poznaj ich sylwetki

1/6BYDGOSZCZANIE STULECIA

W poniedziałkowy wieczór, dokładnie w setną rocznicę powrotu Bydgoszczy w granice państwa polskiego, w Filharmonii Pomorskiej uhonorowano „Bydgoszczan Stulecia”.

Wyróżnionych podzielono na pięć dwudziestoleci. Oto ich sylwetki!

2/6LATA 1920-1939

Leon Barciszewski – prezydent Bydgoszczy w latach 1932-1939. W czasie jego rządów zrealizowano szereg ważnych inwestycji, zaktywizowano budownictwo mieszkaniowe oraz ograniczono zadłużenie i bezrobocie. Został zabity przez Niemców po rozpoczęciu II wojny światowej.

Marian Rejewski – matematyk i kryptolog, który w 1932 roku złamał kod Enigmy, najważniejszej maszyny szyfrującej używanej przez hitlerowskie Niemcy, co znacznie przyczyniło się do wygrania przez aliantów II wojny światowej. Jego biografię szczegółowo opisywaliśmy TUTAJ.

Bernard Śliwiński – powstaniec wielkopolski, a w latach 1922-1930 prezydent Bydgoszczy. Przyczynił się do rozwoju miasta w zakresie m.in. infrastruktury, oświaty i kultury.

Jan Teska – założyciel, wydawca i redaktor Dziennika Bydgoskiego – największego polskiego pisma ukazującego się w mieście przed II wojną światową, a także jednego z najważniejszych w całym kraju. Angażował się działania narodowo-społeczne polskich mieszkańców miasta.

Leon Wyczółkowski – malarz, grafik i rysownik. Jeden z kluczowych przedstawicieli Młodej Polski w nurcie malarstwa realistycznego. Przekazał miastu ponad 400 swoich prac, a od 1946 roku jest patronem Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy.

Ponadto prezydent Rafał Bruski dodatkowo wyróżnił Jana Maciaszka – pierwszego polskiego prezydenta miasta, który odegrał kluczową rolę w powrocie Bydgoszczy do Macierzy, a następnie kierował miastem w pierwszych miesiącach jego funkcjonowania w Polsce.

3/6LATA 1940-1959

Leszek Biały – podporucznik Armii Krajowej, szef łączności Okręgu Pomorskiego AK. Po wyzwoleniu Bydgoszczy pracował w węźle radiowym. Aresztowano go w lutym 1945 roku. Jedenaście lat później w piwnicy budynku UB odnaleziono jego szczątki.

Leszek Jan Malinowski – żołnierz AK, uczestnik operacji „Ostra Brama”, od 1946 r. związany z Bydgoszczą jako nauczyciel, naczelnik wydziału kuratorium, wykładowca Wyższej Szkoły Pedagogicznej, twórca Nauczycielskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, społecznik.

Konrad Pałubicki – kompozytor Hejnału Bydgoskiego, współtwórca orkiestry przy Rozgłośni Polskiego Radia i Pomorskiej Orkiestry Symfonicznej. Działacz i animator życia muzycznego  w Bydgoszczy, profesor Wyższej Szkoły Pedagogicznej (obecnie UKW).

Jerzy Rupniewski – malarz nazywany „bydgoskim Canalettem”. Tworzył widoki miast, starych domów i ulic, Wenecji Bydgoskiej, zabytków. Po II wojnie światowej wrócił do Bydgoszczy i wstąpił do Związku Polskich Artystów Plastyków.

Roman Träger –  Podczas służby w Wehrmachcie był zakonspirowanym agentem wywiadu AK, zdobywając kluczowe informacje o produkcji i testach broni rakietowej.

4/6LATA 1960-1979

Kazimierz Karabasz – uważany za twórcę polskiej szkoły dokumentu, zasłynął filmami z tzw. Czarnej serii, w której zerwano z obowiązującym socrealistycznym optymizmem i propagandowym zakłamaniem obecnym w kronice filmowej.

Teodor Kocerka – wychowanek Bydgoskiego Towarzystwa Wioślarskiego, dwukrotny brązowy medalista olimpijski (1952, 1960) i pięciokrotny medalista mistrzostw Europy.

Zdzisław Krzyszkowiak – lekkoatleta, biegacz długodystansowy, lider stworzonego przez trenera Jana Mulaka polskiego Wunderteamu, zawodnik m.in. „Zawiszy”, mistrz olimpijski, rekordzista świata, mistrz Europy. Najlepszy sportowiec Polski 1958 r. Patron stadionu Zawiszy.

Jerzy Sulima – Kamiński – pisarz, poeta i dziennikarz Rozgłośni Polskiego Radia w Bydgoszczy, zyskał uznanie trylogią bydgoską pt. Most Królowej Jadwigi.

Andrzej Szwalbe – działacz społeczny i kulturalny, doprowadził do budowy Filharmonii Pomorskiej, której dyrektorem był przez 40 lat. Zainicjował też powstanie Opery Nova, Akademii Muzycznej i BWA. Jego sylwetkę przedstawiliśmy TUTAJ.

5/6LATA 1980-1999

Zbigniew Boniek – jeden z najlepszych piłkarzy w historii Polski, brązowy medalista mistrzostw świata, wychowanek Zawiszy Bydgoszcz, obecnie prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej

Jan Domaniewski -współtwórca i pierwszy rektor Akademii Medycznej w Bydgoszczy. Jako 13-latek wstąpił do Szarych Szeregów, w powstaniu warszawskim w stopniu kaprala podchorążego walczył na Żoliborzu. Prezes Związku Powstańców Warszawskich w Bydgoszczy.

Zygmunt Mackiewicz – współtwórca Akademii Medycznej im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy oraz inicjator i pierwszy przewodniczący Stowarzyszenia Odbudowy Fontanny Potop.

Tadeusz Nowakowski – pisarz i publicysta, działacz polski na uchodźstwie, jako dziennikarz Radia Wolna Europa relacjonował pielgrzymki Jana Pawła II. W 1990 r. po powrocie z emigracji był inicjatorem powstania i pierwszym prezesem Światowego Związku Bydgoszczan.

Jan Rulewski – związkowiec, przewodniczący Regionu Bydgoskiego „Solidarności”. Pobity przez funkcjonariuszy MO w czasie tzw. wydarzeń bydgoskich w marcu 1981. Internowany w stanie wojennym za działalność opozycyjną. Wieloletni poseł i senator.

6/6LATA 2000-2019

Rafał Blechacz – polski pianista, absolwent bydgoskiej Akademii Muzycznej, zwycięzca Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w 2005 roku.

Maciej Figas – dyrygent, wieloletni dyrektor Opery Nova, inicjator Bydgoskiego Festiwalu Operowy.

Tomasz Gollob – najlepszy polski żużlowiec w historii, indywidualny mistrz świata z 2010 roku i sześciokrotny drużynowy mistrz świata, wielokrotny indywidualny mistrz Polski, legenda Polonii Bydgoszcz.

Marek Harat – neurochirurg, profesor nauk medycznych, kierownik Kliniki Neurochirurgii szpitala wojskowego w Bydgoszczy, autor licznych publikacji oraz nowatorskich zabiegów neurochirurgicznych (również psychochirurgicznych), w tym związanych z głęboką stymulacją mózgu.

Adam Sowa – mistrz piekarski i cukierniczy, współwłaściciel założonej przez jego rodziców Cukierni Sowa, prowadzi też działalność w zakresie zarządzania nieruchomościami i obiektami noclegowymi.