Wzór na drogę gruntową. Duże zmiany w programie ich utwardzania

Dodano: 27.02.2019 | 17:27

Eryk Dominiczak | e.dominiczak@metropoliabydgoska.pl

Na zdjęciu: Ulica Pijarów jest jedną z szesnastu, które znalazły się w programie utwardzania dróg gruntowych na lata 2015-2018. Ale oddana do użytku zostanie dopiero w tym roku.

Fot. Stanisław Gazda / archiwum

Radni przegłosowali projekt uchwały zakładający znaczącą zmianę w kryteriach wyłaniających drogi gruntowe przeznaczone do utwardzenia. W ciągu kilkunastu dni na ich podstawie ma powstać zaktualizowana lista ulic, które zostaną poddane remontowi. – Propozycja jest rozsądna, bo mierzalna i policzalna – przekonywał prezydent Rafał Bruski, powołując się na wzór przygotowany przez drogowców. Uwag zarówno do wzoru, jak i jego stosowania jednak nie brakowało.

Były one artykułowane zresztą nie tylko przez samych radnych, szczególnie tych wywodzących się z północno-zachodnich rejonów miasta, gdzie problem dróg gruntowych jest najszerszy, ale także przez rady osiedli. Zostały one poproszone w toku prac nad nowymi kryteriami o zaopiniowanie propozycji. I tak rada ze Smukały, Opławca i Janowa zaopiniowała projekt negatywnie, mimo zastosowania „sprawiedliwszych” jej zdaniem kryteriów. Powód – kluczowe z punktu widzenia nowych rozwiązań kryterium gęstości zaludnienia. „Nie uwzględnia ono specyfiki tej części miasta. Ze względu na rozległą strefę ujęcia wody pitnej dla Bydgoszczy, ochronę Brdy i brak kanalizacji przez dziesiątki lat obowiązywał tu zakaz zabudowy i rozbudowy” – pisze przewodnicząca rady Jolanta Grądzka.

Kryterium gęstości zaludnienia będzie najważniejszym we wzorze, którzy przygotował Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej. Jego waga to aż 0,5, podczas gdy pozostałych dwóch elementów – ważności ulicy w układzie transportowym miasta oraz współczynnika długości dróg gruntowych do ogółu dróg lokalnych na osiedlu – po 0,25. I dlatego też radny Bogdan Dzakanowski – posiłkując się argumentami Grądzkiej – chciał, aby kryterium gęstości zaludnienia zostało wykluczone bądź jego waga – obniżona. Jego wniosek nie został jednak uwzględniony.

PONIŻEJ ZNAJDUJĄ SIĘ WYLICZENIA NA PODSTAWIE WZORU PRZYGOTOWANEGO PRZEZ ZDMIKP. KLIKNIJ, ABY PRZEJŚĆ DO DALSZEJ CZĘŚCI ARTYKUŁU

Sam wzór prezentuje się następująco:

i na pierwszy rzut oka wygląda dość skomplikowanie. W rzeczywistości końcowa punktacja jest sumą wskaźników ze wspomnianych trzech kryteriów. Wszystkie mają być wyrażone w procentach, a następnie – po zamianie na ułamki – przemnożone przez wagę danego kryterium. Objaśniają to zresztą w programie sami drogowcy.

K1 – gęstość zaludnienia
Gęstość ma być wyrażona poprzez zestawienie wskaźnika liczby mieszkańców na danej ulicy w przeliczeniu na metr z identycznym wskaźnikiem dla ulicy, gdzie gęstość zaludnienia w skali miasta będzie największa. Następnie ma być ona podana w formie procentowej.

K2 – istotność ulicy w układzie drogowym miasta
W tym wypadku każda z ulic będzie mogła otrzymać maksymalnie trzy punkty. Dwa – jeśli łączy się bezpośrednio z ulicą tzw. układu podstawowego (mowa więc głównie o drogach powiatowych, wojewódzkich czy krajowych) i jeden, jeśli analizowana droga lokalna pozwoli połączyć ulicę układu podstawowego z utwardzoną już inną drogą lokalną.

Przykłady – dwa punkty w nowym zestawieniu otrzyma ulica Nastrojowa (równoległa do ul. Filmowej) na dolnym tarasie Kapuścisk, która jako droga lokalna łączy się z drogą podstawową – ulicą Toruńską. Trzy punkty z kolei otrzyma ulica Hoża na Jarach, która nie tylko łączy się z ulicą układu podstawowego (ul. Nasypową), ale połączy ją z inną utwardzoną już drogą o charakterze lokalnym (ul. Słoneczną). Tutaj także liczbę punktów dla danej ulicy dzieli się przez maksymalną liczbę punktów (czyli 3) i podaje w postaci procentowej.

K3 – współczynnik długości dróg gruntowych w stosunku do ogółu dróg lokalnych na danym osiedlu w zestawieniu ze współczynnikiem osiedla o najmniejszej liczbie utwardzonych dróg lokalnych
Tutaj drogowcy podzielą długość „gruntówek” przez ogólną długość dróg lokalnych na danym osiedlu, a uzyskany wskaźnik podzielą jeszcze przez wskaźnik osiedla, gdzie współczynniki jest najmniej korzystny.

Po wykonaniu tych działań każdy współczynnik zostanie przemnożony przez wagę kryterium – dla K1 – 0,5, dla K2 i K3 – po 0,25, co da końcowy wynik i miejsce dla danej ulicy w nowym zestawieniu.

Aby rozjaśnić temat, warto posłużyć się przykładem, który również znalazł się w przyjętym w środę projekcie uchwały.

Policzmy zatem wskaźnik dla drogi:
a) o długości 1000 metrów, przy której mieszka 500 mieszkańców, a maksymalna gęstość zaludnienia w mieście to umowne 2 osoby na metr,
b) ulica łączy się z ulicą układu podstawowego, ale nie łączy jej z inną utwardzoną drogą lokalną,
c) ulica znajduje się na osiedlu, gdzie utwardzona jest połowa dróg, a w mieście znajduje się osiedle, gdzie żadna droga lokalna nie jest utwardzona.

K1 – gęstość zaludnienia na omawianej ulicy to 0,5 mieszkańca na metr (500 osób/1000 metrów); skoro maksymalna gęstość to 2 mieszkańca na metr, wskaźnik dla naszej ulicy to 25% (0,5/2),
K2 – za połączenie z drogą układu podstawowego ulica otrzyma dwa punkty, maksymalna liczba punktów to trzy, czyli wskaźnik wynosi 66,7% (2/3),
K3 – drogi gruntowe stanowią połowę dróg lokalnych na osiedlu (0,5), podczas gdy maksymalny wskaźnik wynosi 1 (inaczej 100 procent); wskaźnik dla naszego osiedla to więc 50% (0,5/1).

Uzyskane wyniki mnożymy przez wagę kryterium: K1 – 25%, czyli 0,25 * 0,5, K2 – 66,7%, czyli 0,667 * 0,25 i K3 – 50%, czyli 0,5 * 0,25. Sumujemy – 0,125 + 0,16675 + 0,125 = 0,41675, czyli w przybliżeniu 41,68%. I to ten wskaźnik zadecyduje o miejscu naszej ulicy na liście programu utwardzania dróg gruntowych w Bydgoszczy.

Prezydent Rafał Bruski zapewniał radnych, że nowy pomysł drogowców wyeliminował kontrowersje związane z niektórymi kryteriami stosowanymi do tej pory. Choćby – datą powstania ulicy, co nastręczało problemów z uwagi na ewolucję administracyjną miasta. Preferowało ulice na osiedlach, które jako osobne miejscowości były włączone do miasta wcześniej (jak chociażby w 1920 roku Miedzyń) i dyskryminowało przyłączony do Bydgoszczy dopiero w latach 70. Fordon. Wszystkich jednak nie przekonał. Choćby radnej PiS Grażyny Szabelskiej, która chciała, aby wprowadzono kryterium natężenia ruchu na ulicach. – Spora liczba dróg lokalnych to ulice, gdzie funkcjonują przedsiębiorstwa, a nie ma domów mieszkalnych – wskazywała, powołując się na przykład z Zimnych Wód czy Czerska Polskiego. Przedstawiający projekt uchwały zastępca dyrektora ZDMiKP ds. inwestycji Maciej Gust przyznał, że byłoby to sprawiedliwe rozwiązanie, ale – to już słowa prezydenta Bruskiego – niemożliwe do realizacji. – Musielibyśmy postawić na każdej ulicy czujnik mierzący ruch – wskazywał. Przypomnijmy, że powstałe w 2015 roku zestawienie dróg gruntowych w mieście liczyło blisko 600 pozycji…

Niektórzy radni chwalili nowe rozwiązania, ale zwracali uwagę, że prawdziwym „sprawdzam!” będzie skuteczność realizacji programu. – Z szesnastu ulic zakwalifikowanych do pierwszego programu zrealizowaliśmy w minionych latach jedynie cztery – wyliczał inny radny opozycji Szymon Róg. A to i tak założenie optymistyczne – jeśli uznamy, że ulica Świekatowska to osobna inwestycja, a nie element utwardzenia południowej części ulicy Siedleckiej. – W ostatnich latach utwardziliśmy 45 ulic, z czego 35 powstało dzięki zaangażowaniu mieszkańców w ramach programu 25/75 – podkreślał Róg, dodając, że w sąsiednim Toruniu zanotowano w tym czasie kilkakrotnie lepsze wyniki.

W ciągu dwóch tygodni drogowcy na podstawie opisywanego wyżej wzoru mają przygotować nową listę dróg przeznaczonych do utwardzenia. Prezydent zawnioskował w środę, aby następnie przez kolejny tydzień mogli analizować ją radni oraz przedstawiciele rad osiedli. – Pozwoli to wykryć ewentualne błędy – przekonywał Rafał Bruski. – Ile dróg powstanie w kolejnych latach w ramach programu? – dopytywała dyrektora Gusta radna Szabelska. – Będziemy w stanie to oszacować po wykonaniu listy – usłyszała w odpowiedzi. Pierwsze drogi w ramach wprowadzanego właśnie programu zaczną być budowane w drugim kwartale 2021 roku.