Czy koncepcja EuroVelo spełni rowerowe marzenia bydgoszczan?

Dodano: 27.05.2021 | 06:24

Błażej Bembnista | b.bembnista@metropoliabydgoska.pl

Na zdjęciu: Analiza trasy EuroVelo 9 na terenie Bydgoszczy pokazuje, że konieczna jest budowa bądź remont kilkunastu kilometrów trasy – między innymi zapowiadanych od lat przez miasto odcinków bulwarów nad Brdą.

Fot. Szymon Fiałkowski

Przejazd rowerem ze Starego Fordonu do śluzy Osowa Góra wzdłuż Wisły, Brdy i Kanału Bydgoskiego to marzenie wielu bydgoszczan, począwszy od osiedlowych radnych aż po dyrektor Miejskiej Pracowni Urbanistycznej. Plany modernizacji nabrzeży były ostatnio przedmiotem konsultacji – ale na razie wskazujących, czy owe inwestycje mają szansę na realizacje w najbliższych latach. Nadzieją na przyspieszenie obiecywanych od lat dróg rowerowych wzdłuż dróg wodnych jest marszałkowska koncepcja trasy EuroVelo 9. Czy projekt, będący gotowym materiałem na pozyskanie środków z Unii Europejskiej, cieszy się zainteresowaniem urzędników?

W drugiej połowie 2019 roku Kujawsko-Pomorski Urząd Marszałkowski zlecił, dzięki finansowemu wsparciu Unii Europejskiej, wykonanie koncepcji wytyczenia przebiegu międzynarodowych tras rowerowych na terenie województwa. Jednym z partnerów projektu jest ECF (Europejska Federacja Cyklistów) – lider sieci szlaków EuroVelo oraz właściciel znaku towarowego EuroVelo. W ramach zadania przedstawiono koncepcję przebiegu tras EuroVelo 2 i EuroVelo 9 w regionie.

– Przyczyną opracowania koncepcji była chęć uporządkowania spraw związanych z przebiegiem tras EuroVelo 2 i 9 w regionie. Różne źródła podawały potencjalny przebieg tras bez jakiegokolwiek uzasadnienia – wyjaśnia Marcin Drogorób, dyrektor Departamentu Sportu i Turystyki w urzędzie marszałkowskim. I dodaje, że w ramach projektu Eco-Cycle (Interreg Europa) urząd dokonał m.in. audytu dróg i szlaków rowerowych w potencjalnym przebiegu tras. – Do współpracy zaprosiliśmy samorządy gminne i powiatowe – podkreśla.

Jak czytamy w artykule na stronie urzędu marszałkowskiego, w wyniku podjętych prac zidentyfikowano łącznie około 360 km dróg, po których możliwe jest poprowadzenie tras EuroVelo w województwie. – Na niektórych odcinkach jest to tylko jeden przebieg, ale w większości przypadków zidentyfikowano dwa lub więcej wariantów przebiegu trasy. Daje to większą elastyczność w procesie dalszego rozwoju tras EuroVelo. Nie bierze się przy tym pod uwagę odcinków, objętych przebiegiem Wiślanej Trasy Rowerowej – podkreśla urząd.

Co ważne, przeprowadzona analiza wariantów pozwoliła określić potrzeby inwestycyjne dla poszczególnych ewentualnych przebiegów tras. Rekomendowany przebieg obu odcinków EuroVelo w województwie kujawsko-pomorskim, wraz z trasami łącznikowymi (bez odcinków wspólnych z Wiślaną Trasą Rowerowa poza miastem Bydgoszcz) wymaga oznakowania 206 km nowych tras rowerowych, ale też przede wszystkim – wybudowania i remontu dróg rowerowych oraz dróg lokalnych o długości 67 km. To stwarza możliwość wykonania oczekiwanych inwestycji dla rowerzystów w Bydgoszczy.

Trasa EuroVelo 9 obejmuje odcinek ze Żnina przez Łabiszyn, Rynarzewo, Łochowo aż do Bydgoszczy. Jest poprowadzona m.in. wzdłuż Kanału Noteckiego, Bydgoskiego oraz Brdy i Wisły. Urząd marszałkowski uznaje wybrany wariant za „najbardziej skomplikowany technicznie i formalnie”, ale jednocześnie podkreśla, że ma on największe walory turystyczne i rekreacyjne. – Tworzy atrakcyjną trasę rowerową wzdłuż Kanału Noteckiego i Bydgoskiego – podkreślają autorzy koncepcji.

Rekomendowany przebieg EuroVelo 9 przez Bydgoszcz zakłada, że będzie ona biec po południowej stronie Kanału Bydgoskiego (czyli m.in. przy ulicy Spacerowej), następnie przez park nad Kanałem, ulicą Focha i bulwarami nad Brdą aż do mostu Kazimierza Wielkiego. Tam szlak rowerowy miałaby skręcić w ulicę Toruńską, a następnie powrócić do Brdy przez wał przeciwpowodziowy i wzdłuż skarpy wiślanej, aż do ujścia Brdy. Autorzy koncepcji postulują w tym miejscu wybudowanie nowej kładki do śluzy Czersko Polskie.

Czy koncepcja EuroVelo spełni rowerowe marzenia bydgoszczan?

Zobacz również:

Raport MetropoliaBydgoska.PL o Kanale Bydgoskim

Następnie trasa rowerowa miałaby biec ulicą Wyszogrodzką aż do rejonu słodowni, gdzie skierowano by ją nad Wisłę. Po przejeździe przez Stary Fordon – m.in. przez przebudowywaną obecnie w ramach rewitalizacji ulicę Promenada – biegłaby ona wałem przeciwpowodziowym aż do ulicy Wyzwolenia i Sudeckiej, gdzie konieczne byłoby połączenie jej z istniejącą drogą rowerową w Jarużynie. W koncepcji przewidziano też odnogę EuroVelo 9 do Ostromecka przez Most Fordoński. Przebieg trasy w Fordonie pokrywa się z koncepcją Wiślanej Trasy Rowerowej i Wielkiej Pętli Fordonu.

Już pobieżna analiza trasy EuroVelo 9 na terenie Bydgoszczy pokazuje, że aby szlak był przyjazna dla użytkowników, niezbędne są spore inwestycje. Skupiając się na Bydgoszczy, poprowadzenie szlaku przez miasto wymaga budowy drogi rowerowej wzdłuż Kanału Bydgoskiego: od śluzy Osowa Góra wzdłuż ulicy Spacerowej aż do parku nad Starym Kanałem. Inwestycje planuje się też w rejonie Brdy: urząd marszałkowski rekomenduje stworzenie rampy (pochylni) na końcu bulwarów w okolicach Opery Nova i powstającego kompleksu Nowy Port, przy Moście Solidarności.

– Jest to obiekt konieczny do wybudowania na północnym krańcu prawobrzeżnych bulwarów nad Brdą, w okolicach opery i śluzy. Obecnie są tam strome schody na most, brak możliwości wjazdu rowerem na ulicę Focha. Jej wybudowanie jest konieczne w każdym wariancie trasy, prowadzącym przez centrum Bydgoszczy – uzasadniają przedstawiciele marszałka.

Następnie w koncepcji zapisano remont bulwarów nad Brdą na odcinku od mostu Bernardyńskiego do dworca PKS oraz od mostu Pomorskiego do mostu Kazimierza Wielkiego. Pierwsza część inwestycji jest w planach miasta na ten rok – ratusz w styczniu zapewniał, że jeszcze w pierwszym półroczu ogłoszony zostanie przetarg na realizację prac budowlanych na odcinku od mostu Bernardyńskiego do ulicy Uroczej. Szacowany koszt inwestycji to 7,5 miliona złotych. Władze Bydgoszczy planuje też dalszą rewitalizację bulwarów w kierunku mostu Pomorskiego i Kazimierza Wielkiego, ale jednocześnie przyznają, że jest ona uzależniona od pozyskania środków zewnętrznych.

Rekomendowany wariant przebiegu EuroVelo 9 przez Bydgoszcz zakłada także budowę drogi dla rowerów przy ulicy Toruńskiej. 4,5 kilometrowy odcinek miałby powstać aż do stacji Bydgoszcz Łęgnowo, gdzie trasa miałaby zmienić kierunek w stronę Brdyujścia. ZDMiKP zakładał stworzenie drogi dla rowerów wzdłuż Toruńskiej w ramach przebudowy linii tramwajowej, ale oferty firm w przetargu na inwestycje znacząco przewyższyły możliwości finansowe miasta, wskutek czego modernizacja trasy na Łęgnowo i towarzyszące jej zadania zostały odłożone na półkę.

By połączyć Toruńską i Brdyujście, niezbędne jest wybudowanie na tym odcinku wału przeciwpowodziowego drogi rowerowej wraz z kładką. Potem konieczna jest budowa infrastruktury w rejonie Wyszogrodu, następnie przy Parku Milenijnym oraz pod mostem Fordońskim. Dalej możliwe jest poprowadzenie trasy w dolinie Wisły, zgodnie z projektowanym przebiegiem ulicy Promenada, aż do początku wału przeciwpowodziowego przy ulicy Rybaki. Sam wał też ma być częścią zarówno EuroVelo, jak i Wiślanej Trasy Rowerowej. Planiści z Torunia uważają też za niezbędne połączenie drogi dla rowerów w Jarużynie z Fordonem, czyli postulowaną od lat inwestycje wzdłuż ulicy Sudeckiej.

Od publikacji marszałkowskiej koncepcji tras EuroVelo minął rok. W dokumencie, poza zarysem szlaków, wskazano też etapy planowania i realizacji inwestycji. Zakładały one, że w tym roku nastąpi „zabezpieczenie środków na inwestycje w ramach programów unijnych oraz w wieloletnich prognozach finansowych samorządów” oraz przeprowadzenie wstępnych uzgodnień, pozwalających na realizację tras rowerowych we wskazanych miejscach. – Jeżeli poziom kosztów lub problemy związane z uzgodnieniem przebiegu sprawią, że ich realizacja jest niemożliwa, wdrożyć należy niezwłocznie korektę przebiegu – zakładali twórcy dokumentu. Wszystko miało służyć temu, by niezbędne inwestycje przeprowadzić w latach 2024-2026.

Planowany przebieg trasy EuroVelo 9 jest tożsamy z zadaniami, zapowiadanymi do realizacji także w ramach konsultacji ws. kolejności inwestycji. To generuje zainteresowanie projektem wśród społeczników, którzy widzą w nim szanse na pozyskanie środków na budowę infrastruktury rowerowej, jak i rewitalizację Kanału Bydgoskiego oraz nabrzeży Brdy. Wyniki plebiscytu inwestycyjnego poznamy w najbliższych dniach, ale nawet jeżeli wyżej wymienione projekty znajdą się w ścisłej czołówce potrzeb bydgoszczan, to ich realizacja wyłącznie z środków budżetu miasta jest niezwykle kosztowna. Szansą na przyspieszenie oczekiwanej od lat rewitalizacji terenów nad Brdą i Kanałem jest dofinansowanie zewnętrzne, na przykład właśnie w ramach EuroVelo.

– Miasto Bydgoszcz zna przebieg EuroVelo 9, a także uczestniczyło w pracach wytyczenia tej trasy na terenie miasta – podkreśla Marta Stachowiak, rzeczniczka prezydenta Bydgoszczy. I podkreśla, że koncepcja była przedmiotem konsultacji również z przedstawicielami gmin z obszaru Metropolii Bydgoszcz, znajdujących się na trasie szlaku. Co jednak z planami inwestycyjnymi?

Zobacz również:

Fragment nabrzeża Brdy doczeka się rewitalizacji

– Zespół ds. polityki rowerowej w ramach ustalania priorytetów rozwoju infrastruktury na lata 2021-2025 analizował również przebieg EuroVelo. Zespół konsekwentnie uwzględnia i będzie brał pod uwagę przebieg EuroVelo, m.in. w związku z realizacją mniejszych projektów typu BBO – przekazuje rzeczniczka. Temat EuroVelo pojawił się na ostatnim posiedzeniu zespołu: jak się dowiedzieliśmy, był to efekt wysłania naszych pytań do ratusza. Podczas obrad ustalono, że działania w tej kwestii ma prowadzić urząd marszałkowski, ale sam zespół na jednym z posiedzeń będzie chciał opracować spójną, całościową koncepcję obejmującą założenia i rozwiązania, jakie powinny powstać w ramach realizacji w przyszłości trasy EuroVelo 9 na terenie miasta.

Dyrektor Drogorób podkreśla, że budowa tras EuroVelo została wpisana do strategii rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego do 2030 roku. – Kontynuujemy starania nad ujęciem tego typu przedsięwzięć w unijnym programie regionalnym na lata 2021-2027. Jeśli podjęte do tej pory prace koncepcyjne zaowocują możliwością rozpoczęcia inwestycji, wówczas podejmiemy odpowiednie działania, ustalimy wspólnie z interesariuszami zakres i model realizacji projektu oraz określimy role zaangażowanych w nim podmiotów. Realizacja projektu będzie możliwa jedynie przy pozyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania – nie ukrywa przedstawiciel marszałka. W podobnym tonie wypowiadają się urzędnicy bydgoskiego ratusza.

– Środki na realizację EuroVelo 9 przebiegającej w granicach miasta nie mogą pochodzić jedynie z budżetu na drogi rowerowe. Miasto realizując różnego rodzaju inwestycje miejskie oraz wydając zgodę na inwestycje prywatne będzie za każdym razem uwzględniało możliwości realizacji elementów związanych z trasą EuroVelo 9. Dodatkowo będzie także występowało o uzyskanie zewnętrznych środków na realizację poszczególnych odcinków tej trasy – zapowiada Stachowiak. Jedną z opcji ma być Fundusz Odbudowy, którego najnowsza wersja zapowiada przyznanie środków na budowę dróg dla rowerów – miejscy urzędnicy zapowiadają, że jeśli ostateczny kształt Funduszu to umożliwi, będą chcieli wykorzystać dostępne środki finansowe do wsparcia rozwoju inwestycji infrastruktury rowerowej w mieście.

Dyrektor Departamentu Sportu i Turystyki w urzędzie marszałkowskim w odpowiedzi na nasze pytania dziękował za zainteresowanie rozwojem międzynarodowych tras rowerowych w województwie kujawsko-pomorskim. Jak wskazywaliśmy, koncepcja EuroVelo to szansa na realizacja oczekiwanej infrastruktury nad Brdą i Kanałem Bydgoskim, co może być impulsem do rewitalizacji towarzyszących im terenów. Na razie jednak urzędnicze zapowiedzi są dość ogólne – a widząc rosnącą w okresie epidemii popularność jednośladów, w sprawie EuroVelo przydałoby się – zgodnie z nazwą marszałkowskiej strategii rozwoju województwa – przyspieszenie.